| 1 |
<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/whats-wrong-with-youtube.en.html" --> |
| 2 |
|
| 3 |
<!--#include virtual="/server/header.tr.html" --> |
| 4 |
<!-- Parent-Version: 1.96 --> |
| 5 |
<!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> |
| 6 |
<!--#set var="TAGS" value="essays cultural ns" --> |
| 7 |
<!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> |
| 8 |
|
| 9 |
<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> |
| 10 |
<title>YouTube'de Neler Yanlış - GNU Projesi - Özgür Yazılım Vakfı</title> |
| 11 |
|
| 12 |
<!--#include virtual="/philosophy/po/whats-wrong-with-youtube.translist" --> |
| 13 |
<!--#include virtual="/server/banner.tr.html" --> |
| 14 |
<!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.tr.html" --> |
| 15 |
<!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> |
| 16 |
<!--#include virtual="/server/top-addendum.tr.html" --> |
| 17 |
<div class="article reduced-width"> |
| 18 |
<h2>YouTube'de Neler Yanlış</h2> |
| 19 |
<div class="thin"></div> |
| 20 |
|
| 21 |
<p> |
| 22 |
YouTube hususi bir durumdur. Eylül 2020 itibariyle, YouTube videolarını |
| 23 |
özgür olmayan herhangi bir yazılım çalıştırmadan, hatta Tor aracılığıyla |
| 24 |
erişerek, bazı “Invidious” aracı siteleri aracılığıyla izlemek |
| 25 |
mümkündür.</p> |
| 26 |
|
| 27 |
<p> |
| 28 |
Onlarla birlikte LibreJS kullanmanızı öneriyoruz. Invidious sitelerinin |
| 29 |
hepsi aynı değil: bazıları özgür olmayan JavaScript kodu olmadan girmenize |
| 30 |
izin vermiyor. Ayrıca, bu sitelerdeki çoğu JavaScript kodu özgür bir lisansa |
| 31 |
sahip olsa da, bir dosya, handlers.js buna sahip değil. LibreJS çalışmasını |
| 32 |
engelliyor ve videoları izlemek yine de mümkün.</p> |
| 33 |
|
| 34 |
<p> |
| 35 |
Ayrıca Youtube'de video izlemek için doğrudan erişime olanak sağlayan, |
| 36 |
ViewTube adında özgür bir Firefox eklentisi de var. GNU tarayıcısı IceCat'ta |
| 37 |
halihazırda kurulu geliyor, Firefox'a da yükleyebiliyorsunuz. Özgür program |
| 38 |
youtube-dl de mevcut; sitenin JavaScript kodundan veriyi alıyor ancak bu |
| 39 |
kodu çalıştırmıyor. Fakat youtube.com, Tor aracılığıyla gelmeniz durumunda |
| 40 |
bu erişim yollarını engelleyecektir.</p> |
| 41 |
|
| 42 |
<p> |
| 43 |
Bu erişim yöntemlerinin bir sonucu olarak, YouTube'ye video yüklemek, onları |
| 44 |
şimdilik özgür yazılım dünyasının kapsama alanı içerisinde tutar. Bu iyi bir |
| 45 |
şey ve umuyoruz ki böyle de devam eder, ancak bu yöntemlerin çalışmaya devam |
| 46 |
etmesine güvenemeyiz. Eklenti 2019 yılında, YouTube'deki bir değişiklikten |
| 47 |
dolayı bir kere bozulmuştu. Düzeltilmiş eklenti bir kaç hafta sonra tekrar |
| 48 |
yayınlandı. Gelecek sefere ne olacağını kim bilebilir? Bu nedenle, |
| 49 |
YouTube'ye video göndermek, Google özgür erişim yönünde bir çaba sergileyene |
| 50 |
kadar kırılgandır.</p> |
| 51 |
|
| 52 |
<p> |
| 53 |
YouTube üzerindeki bir videoya atıfta bulunurken lütfen youtube.com alan |
| 54 |
adını (veya takma isimlerinden birini) kullanmayın. Bunun yerine, Tor |
| 55 |
aracılığıyla ziyarete izin veren (lütfen deneyin!) bir Invidious aracı |
| 56 |
sitesinden birine atıfta bulunun. Bu bozulmaya karşı güvenlidir: eğer |
| 57 |
herhangi bir şey bozulursa, insanların özgür olmayan yazılım kullanmalarına |
| 58 |
yol açmak yerine bağlantınız başarısız olacaktır.</p> |
| 59 |
|
| 60 |
<h2>YouTube'de Başka Neler <em>Yanlıştı</em></h2> |
| 61 |
|
| 62 |
<p>Video yayımlamak veya videolara atıfta bulunmak için bir yer olarak YouTube |
| 63 |
hakkında önceden, 2019'a kadar söylediklerimiz aşağıdadır.</p> |
| 64 |
|
| 65 |
<ul> |
| 66 |
<li>YouTube'nin normal kullanımı, özgür olmayan yazılımların kullanımını |
| 67 |
gerektirir. |
| 68 |
|
| 69 |
<ul> |
| 70 |
<li>HTML5 modunda <a href="/philosophy/javascript-trap.html">özgür olmayan bir |
| 71 |
JavaScript programı</a> çalıştırmayı gerektirir. Bazı videolar için ayrıca |
| 72 |
özel mülk tarayıcılara ve Firefox'a dâhil edilen ancak <a |
| 73 |
href="/software/icecat">IceCat</a> dâhil GNU tarayıcılarına dâhil olmayan |
| 74 |
özgür olmayan Adobe DRM yazılımını da gerektirir.</li> |
| 75 |
|
| 76 |
<li>(Modası geçmiş) HTML5 olmayan modda özgür olmayan Flash Player'in |
| 77 |
kullanımını gerektirir. Kullanıcılara Flash Player kurmalarını bile söyler.</li> |
| 78 |
</ul> |
| 79 |
</li> |
| 80 |
|
| 81 |
<li>Özgür olmayan yazılım olmadan YouTube sayfalarını bile |
| 82 |
göremezsiniz. Günümüzde özgür olmayan JavaScript kodunu çalıştırmazsanız |
| 83 |
tarayıcı penceresi boş görünüyor.</li> |
| 84 |
|
| 85 |
<li>YouTube, insanların kopya indirmesini engellemeye çalışır. Bazı videolar |
| 86 |
için özgür olmayan JavaScript kodu, tarayıcının bir kopyasını kaydetmesine |
| 87 |
izin vermez. Bu, DRM'nin bir biçimidir. |
| 88 |
</li> |
| 89 |
|
| 90 |
<li>Bazı YouTube sayfaları için videoyu indirebilen özgür bir program (<a |
| 91 |
href="https://www.npmjs.com/package/ytdl">ytdl</a>) var ancak tarayıcıda |
| 92 |
erişim için tam bir özgür yazılım çözümü yok. |
| 93 |
</li> |
| 94 |
|
| 95 |
<li> |
| 96 |
“ContentID tam olarak YouTube'nin yapmadığını iddia ettiği şeydir: <a |
| 97 |
href="https://boingboing.net/2018/12/26/youtube-let-a-contentid-scamme.html">Hukuku |
| 98 |
işe karıştırmadan [yayınların] sahipliğine özel olarak aracılık |
| 99 |
etmek</a>.” |
| 100 |
</li> |
| 101 |
|
| 102 |
</ul> |
| 103 |
|
| 104 |
<p>YouTube ile ilgili olarak, (eğer varsa) YouTube sunucularındaki özgür |
| 105 |
olmayan yazılım ahlaki bir boykot nedeni <em>değildir</em>. Olası YouTube |
| 106 |
kullanıcıları olarak sunucuların herhangi bir özgür olmayan yazılım |
| 107 |
çalıştırıp çalıştırmadıklarını söyleyemeyiz, dolayısıyla bunun bizim |
| 108 |
üzerimizde hiçbir etkisi yoktur, bu nedenle bize karşı yaptığı bir kötülük |
| 109 |
yoktur.</p> |
| 110 |
|
| 111 |
<p>YouTube sunucularında çalışan herhangi bir özgür olmayan program varsa, |
| 112 |
Google'nin kendi gerçekleştirdiği bilişimin bu yönü üzerindeki Google |
| 113 |
denetimini reddederek Google'ye kötü davranırlar. Google'nin eğer varsa bu |
| 114 |
özgür olmayan programları kullanmayı bırakarak özgürlüğünü geri kazanmasını |
| 115 |
umuyoruz. Ancak bu programlar YouTube <em>kullanıcılarına</em> kötü |
| 116 |
davranmaz, bu yüzden onlar bu hizmeti <em>kullanmayı</em> reddetmek için bir |
| 117 |
neden değildir.</p> |
| 118 |
|
| 119 |
<p>YouTube sunucularında çalışan tüm yazılımların özgür olması da mümkündür, ya |
| 120 |
yayımlanmış özgür yazılım ya da özel, yayımlanmamış özgür yazılım.</p> |
| 121 |
|
| 122 |
<hr class="column-limit" /> |
| 123 |
|
| 124 |
<p>Videoyu görüntülemek amacıyla özgür olmayan bir yazılım gerektirmeden |
| 125 |
yayımlamak için videoyu sıradan bir web sitesine Ogg Theora veya WebM |
| 126 |
dosyası olarak yerleştirebilirsiniz. Çok fazla indirme trafiği olacağından |
| 127 |
kaygılanıyorsanız bir torrent paylaşabilirsiniz ve insanların bu şekilde |
| 128 |
indirmesini önerebilirsiniz.</p> |
| 129 |
|
| 130 |
<p>Özgür yazılım kullanarak web'de video yayımlamanın başka bir yolu da <a |
| 131 |
href="https://mediagoblin.org/">GNU MediaGoblin</a>'dir. İdeal olarak <a |
| 132 |
href="https://mediagoblin.readthedocs.io/en/master/">kendi sunucunuzu</a> |
| 133 |
kurarsınız veya aileniz ve arkadaşlarınız için bir tane çalıştırırsınız |
| 134 |
ancak <a href="https://wiki.mediagoblin.org/Live_instances">herkese açık |
| 135 |
sunucular</a>a da yükleyebilirsiniz.</p> |
| 136 |
|
| 137 |
<p>Lütfen, yapabiliyorsanız, <a |
| 138 |
href="https://wiki.mediagoblin.org/HackingHowto"> GNU MediaGoblin'e katkıda |
| 139 |
bulunun</a>.</p> |
| 140 |
</div> |
| 141 |
|
| 142 |
<div class="translators-notes"> |
| 143 |
|
| 144 |
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> |
| 145 |
</div> |
| 146 |
</div> |
| 147 |
|
| 148 |
<!-- for id="content", starts in the include above --> |
| 149 |
<!--#include virtual="/server/footer.tr.html" --> |
| 150 |
<div id="footer" role="contentinfo"> |
| 151 |
<div class="unprintable"> |
| 152 |
|
| 153 |
<p>Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a |
| 154 |
href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a> adresine iletin. FSF ile |
| 155 |
iletişim kurmanın <a href="/contact/">başka yolları</a> da vardır. Lütfen |
| 156 |
çalışmayan bağlantıları ve başka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a |
| 157 |
href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a> adresine |
| 158 |
gönderin.</p> |
| 159 |
|
| 160 |
<p> |
| 161 |
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, |
| 162 |
replace it with the translation of these two: |
| 163 |
|
| 164 |
We work hard and do our best to provide accurate, good quality |
| 165 |
translations. However, we are not exempt from imperfection. |
| 166 |
Please send your comments and general suggestions in this regard |
| 167 |
to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> |
| 168 |
|
| 169 |
<web-translators@gnu.org></a>.</p> |
| 170 |
|
| 171 |
<p>For information on coordinating and contributing translations of |
| 172 |
our web pages, see <a |
| 173 |
href="/server/standards/README.translations.html">Translations |
| 174 |
README</a>. --> |
| 175 |
Çevirilerimizde bulmuş olabileceğiniz hataları, aklınızdaki soru ve |
| 176 |
önerilerinizi lütfen <a |
| 177 |
href="mailto:web-translators@gnu.org">bize bildirin</a>.</p><p>Bu |
| 178 |
yazının çeviri düzenlemesi ve sunuşu ile ilgili bilgi için lütfen <a |
| 179 |
href="/server/standards/README.translations.html">Çeviriler BENİOKU</a> |
| 180 |
sayfasına bakın. Bu sayfanın ve diğer tüm sayfaların Türkçe çevirileri |
| 181 |
gönüllüler tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliği yüksek bir <a |
| 182 |
href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak istiyorsanız, <a |
| 183 |
href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr">çalışma sayfamızı</a> |
| 184 |
ziyaret edebilirsiniz.</p> |
| 185 |
</div> |
| 186 |
|
| 187 |
<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to |
| 188 |
files generated as part of manuals) on the GNU web server should |
| 189 |
be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this |
| 190 |
without talking with the webmasters or licensing team first. |
| 191 |
Please make sure the copyright date is consistent with the |
| 192 |
document. For web pages, it is ok to list just the latest year the |
| 193 |
document was modified, or published. |
| 194 |
|
| 195 |
If you wish to list earlier years, that is ok too. |
| 196 |
Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying |
| 197 |
years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable |
| 198 |
year, i.e., a year in which the document was published (including |
| 199 |
being publicly visible on the web or in a revision control system). |
| 200 |
|
| 201 |
There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers |
| 202 |
Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> |
| 203 |
<p>Copyright © 2014-2017, 2019, 2020, 2022 Free Software Foundation, Inc.</p> |
| 204 |
|
| 205 |
<p>Bu sayfa <a rel="license" |
| 206 |
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.tr">Creative |
| 207 |
Commons Alıntı-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı</a> altında |
| 208 |
lisanslanmıştır.</p> |
| 209 |
|
| 210 |
<!--#include virtual="/server/bottom-notes.tr.html" --> |
| 211 |
<div class="translators-credits"> |
| 212 |
|
| 213 |
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> |
| 214 |
<p><strong>Çeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p> |
| 215 |
<ul> |
| 216 |
<li>The FLOSS Information <a |
| 217 |
href="mailto:theflossinformation@gmail.com"><theflossinformation@gmail.com></a>, |
| 218 |
2020.</li> |
| 219 |
</ul></div> |
| 220 |
|
| 221 |
<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> |
| 222 |
Son Güncelleme: |
| 223 |
|
| 224 |
$Date: 2022/04/16 20:30:00 $ |
| 225 |
|
| 226 |
<!-- timestamp end --> |
| 227 |
</p> |
| 228 |
</div> |
| 229 |
</div> |
| 230 |
<!-- for class="inner", starts in the banner include --> |
| 231 |
</body> |
| 232 |
</html> |