| 1 |
<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/komongistan.en.html" --> |
| 2 |
|
| 3 |
<!--#include virtual="/server/header.nl.html" --> |
| 4 |
<!-- Parent-Version: 1.96 --> |
| 5 |
<!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> |
| 6 |
<!--#set var="TAGS" value="essays laws noip" --> |
| 7 |
<!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> |
| 8 |
|
| 9 |
<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> |
| 10 |
<title>De merkwaardige geschiedenis van Komongistan (die korte metten maakt met de |
| 11 |
term “intellectueel eigendom”) - GNU-project - Free Software |
| 12 |
Foundation</title> |
| 13 |
|
| 14 |
<!--#include virtual="/philosophy/po/komongistan.translist" --> |
| 15 |
<!--#include virtual="/server/banner.nl.html" --> |
| 16 |
<!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.nl.html" --> |
| 17 |
<!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> |
| 18 |
<!--#include virtual="/server/top-addendum.nl.html" --> |
| 19 |
<div class="article reduced-width"> |
| 20 |
|
| 21 |
<h2>De merkwaardige geschiedenis van Komongistan<br /><small>(die korte metten maakt met de term “intellectueel |
| 22 |
eigendom”)</small></h2> |
| 23 |
|
| 24 |
<address class="byline">door <a href="https://www.stallman.org/">Richard Stallman</a></address> |
| 25 |
|
| 26 |
<p>Het doel van deze parabel is om te laten zien hoe misleidend de term |
| 27 |
“intellectueel eigendom” eigenlijk is. Wanneer ik zeg dat <a |
| 28 |
href="/philosophy/not-ipr.html">de term “intellectueel eigendom” |
| 29 |
een onsamenhangende overhaaste generalisatie is</a>, dat het wetten |
| 30 |
samenneemt die weinig gemeen hebben, en dat het gebruik ervan een obstakel |
| 31 |
vormt voor logisch nadenken over deze wetten, kunnen velen niet geloven dat |
| 32 |
ik echt meen wat ik zeg. Zij zijn er zó van overtuigd dat deze wetten |
| 33 |
op elkaar lijken, als soorten van hetzelfde gen, dat zij denken dat ik een |
| 34 |
hoop stampij maak over kleine verschillen. Hier laat ik zien hoe |
| 35 |
fundamenteel de verschillen zijn.</p> |
| 36 |
|
| 37 |
<p>Vijftig jaar geleden kende iedereen duidelijk het verschil tussen de landen |
| 38 |
Korea, Mongolië en Pakistan. En inderdaad, deze landen hebben weinig |
| 39 |
meer gemeen dan een andere willekeurige verzameling van drie landen op |
| 40 |
aarde, omdat ze verschillende geografische kenmerken, culturen, talen, |
| 41 |
religies en historie hebben. Nu zijn deze verschillen echter verborgen onder |
| 42 |
het gemeenschappelijke label “Komongistan”.</p> |
| 43 |
|
| 44 |
<p>Er zijn weinig mensen die zich de marketingcampagne, waarin het begrip werd |
| 45 |
geïntroduceerd, nog herinneren. Die was afkomstig van bedrijven die |
| 46 |
handelen met Zuid-Korea, Mongolië en Pakistan en die deze drie landen |
| 47 |
“Komongistan” gingen noemen als simpel klinkende beschrijving |
| 48 |
van hun activiteiten“gebied”. (Ze negeerden daarbij voor het |
| 49 |
gemak de opdeling van Korea en of “Pakistan” het tegenwoordige |
| 50 |
Bangladesh zou moeten bevatten.) Het label gaf potentiële investeerders |
| 51 |
het gevoel dat zij een duidelijker beeld hadden van deze bedrijven; |
| 52 |
bovendien bleef het makkelijk hangen. Toen mensen deze advertenties zagen |
| 53 |
namen zij aan dat deze landen op natuurlijke wijze een eenheid vormden, en |
| 54 |
dat die iets belangrijks gemeen hadden. Eerst begonnen wetenschappelijke |
| 55 |
publicaties te schrijven over Komongistan, gevolgd door populaire |
| 56 |
literatuur.</p> |
| 57 |
|
| 58 |
<p>De meerderheid van de stukken in prestigieuze tijdschriften over |
| 59 |
Komongistan-studies behandelen eigenlijk een bepaald aspect van |
| 60 |
één van de drie “regio's van Komongistan”, waarbij |
| 61 |
“Komongistan” alleen als label werd gebruikt. Zonder dat label |
| 62 |
zijn deze tijdschriften net zo nuttig, voor lezers die nauwkeurig genoeg |
| 63 |
zijn om het stuk alleen te verbinden met de “regio” die het |
| 64 |
beschrijft. </p> |
| 65 |
|
| 66 |
<p>Geleerden neigen echter naar generalisatie, dus breiden zij hun conclusies |
| 67 |
vaak uit naar het “totaalplaatje” van Komongistan, wat tot |
| 68 |
fouten leidt. Andere wetenschappelijke stukken vergelijken twee |
| 69 |
“regio's van Komongistan”. Ook déze stukken kunnen geldig zijn |
| 70 |
als ze worden geïnterpreteerd als een vergelijking van twee |
| 71 |
afzonderlijke landen. Echter leidt de term “Komongistan” ertoe |
| 72 |
dat mensen geneigd zijn om Pakistan met Mongolië en Korea te |
| 73 |
vergelijken, en niet met het naburige India, Afghanistan en Iran, waarmee |
| 74 |
het historische banden had.</p> |
| 75 |
|
| 76 |
<p>Populaire teksten over Komongistan presenteren een eenduidig beeld van de |
| 77 |
geschiedenis en cultuur ervan. Dit foute beeld moedigt lezers aan om elk van |
| 78 |
de drie “regio's” met het hele “Komongistan” te |
| 79 |
vergelijken. Zij zijn gefascineerd door Dzjengis Khan, de grote |
| 80 |
Komongistaanse (eigenlijk Mongoolse) veroveraar. Ze leren hoe de lotgevallen |
| 81 |
van Komongistan sindsdien achteruit zijn gegaan, toen Komongistan (eigenlijk |
| 82 |
Pakistan) onderdeel was geworden van het Britse Rijk tot 1946. Slechts vier |
| 83 |
jaar nadat de Britse koloniale heersers weg waren, trokken Amerikaanse en |
| 84 |
Chinese legers binnen en bevochten elkaar (eigenlijk in Korea). Lezend over |
| 85 |
de relaties van de Afghaanse Taliban met een nabij gelegen deel van |
| 86 |
Komongistan (eigenlijk Pakistan) krijgen ze een beter beeld doordat de |
| 87 |
geschiedenis in een “bredere Komongistaanse context” wordt |
| 88 |
geplaatst, maar dit vooronderstelde begrip is vals.</p> |
| 89 |
|
| 90 |
<p>Sommige Koreaanse taallessen op beginnersniveau zijn begonnen met het |
| 91 |
schrijven van Koreaans in een variant van het Arabische schrift. Dit alles |
| 92 |
onder begeleiding van docenten die vinden dat het juist is om het schrift te |
| 93 |
gebruiken dat door de meeste Komongistanen (eigenlijk Pakistanen) wordt |
| 94 |
gebruikt, hoewel Koreaans nog nooit op die manier is opgeschreven.</p> |
| 95 |
|
| 96 |
<p>Wanneer men de professoren van Komongistan-studies wijst op deze |
| 97 |
verwarringen, antwoorden zij met de boodschap dat de naam Komongistan nuttig |
| 98 |
en illustrerend is en gerechtvaardigd wordt door algemene eigenschappen die |
| 99 |
gelden voor geheel Komongistan, zoals:</p> |
| 100 |
|
| 101 |
<ul> |
| 102 |
<li>Komongistan ligt geheel in Azië. (Waar.)</li> |
| 103 |
|
| 104 |
<li>Geheel Komongistan heeft te maken gehad met machtsstrijd. (Waar maar |
| 105 |
misleidend, omdat de drie “delen” betrokken zijn geweest bij |
| 106 |
verschillende conflicten tussen verschillende mogendheden in verschillende |
| 107 |
eeuwen.)</li> |
| 108 |
|
| 109 |
<li>Geheel Komongistan had langdurige en belangrijke banden met China. (Niet |
| 110 |
waar, Pakistan heeft dit niet.)</li> |
| 111 |
|
| 112 |
<li>Geheel Komongistan kent invloeden uit het boeddhisme. (Waar, maar daar is |
| 113 |
tegenwoordig weinig van over in Pakistan.)</li> |
| 114 |
|
| 115 |
<li>Bijna geheel Komongistan lag ooit in het Mongoolse Rijk. (Waar, maar dat |
| 116 |
geldt voor een groot gedeelte van Azië.)</li> |
| 117 |
|
| 118 |
<li>Geheel Komongistan is gekoloniseerd geweest door westerse landen. (Niet |
| 119 |
waar, Korea was onderworpen door Japan, niet door een Europees land.)</li> |
| 120 |
|
| 121 |
<li>Alle “regios's van Komongistan” beschikken over nucleaire |
| 122 |
wapens. (Niet waar, Mongolië en Zuid-Korea hebben ze niet.)</li> |
| 123 |
|
| 124 |
<li>Elke “regio” van Komongistan heeft een ‘a’ in zijn |
| 125 |
Engelstalige naam. (Waar.)</li> |
| 126 |
</ul> |
| 127 |
|
| 128 |
<p>De professoren weten van de feiten die sommige van deze generalisaties |
| 129 |
tegenspreken, maar in hun pogingen om de term te rechtvaardigen zien zij wat |
| 130 |
zij weten over het hoofd. Wanneer zij herinnerd worden aan deze feiten |
| 131 |
noemen zij dat kleine uitzonderingen.</p> |
| 132 |
|
| 133 |
<p>Ze noemen ook de wijdverspreide sociale acceptatie van de naam |
| 134 |
Komongistan—de universiteitsfaculteiten van Komongistan-studies, de |
| 135 |
kaften met Komongistan erop in boekwinkels en bibliotheken, de |
| 136 |
wetenschappelijke tijdschriften zoals Komongistan Review, de |
| 137 |
staatssecretaris van Komongistaanse Zaken, de reisadviezen voor bezoekers |
| 138 |
aan Komongistan, en veel meer—als bewijs dat de naam Komongistan zo is |
| 139 |
ingeburgerd dat we ons niet meer zonder kunnen voorstellen. Deze praktijken |
| 140 |
maken de term echter niet geldig, ze laten alleen zien hoe ver de |
| 141 |
gedachtegang in de samenleving is afgeleid.</p> |
| 142 |
|
| 143 |
<p>Aan het einde van de discussie besluiten ze om de verwarrende naam te |
| 144 |
behouden, maar ze beloven om studenten beter op de verschillen tussen de |
| 145 |
drie “regio's” van Komongistan te wijzen. Deze inspanning heeft |
| 146 |
weinig zin, omdat het studenten er niet van kan weerhouden om met de stroom |
| 147 |
mee te drijven die de termen verbindt.</p> |
| 148 |
|
| 149 |
<p>Onder druk van de Verenigde Staten en andere landen die slechts één |
| 150 |
ambassade voor het hele Komongistan wilden hebben, begonnen de overheden van |
| 151 |
Noord- en Zuid-Korea, Mongolië en Pakistan in 1995 te onderhandelen |
| 152 |
over het samenvoegen van hun landen. Maar deze onderhandelingen waren snel |
| 153 |
beëindigd vanwege kwesties als taal, geloof, en de relatieve status van |
| 154 |
de dictators van enkele van deze landen. De kans is klein dat de realiteit |
| 155 |
zich snel zal aanpassen aan het sprookje van Komongistan. </p> |
| 156 |
|
| 157 |
<p>Het verhaal van Komongistan onderstreept hoe ver de term |
| 158 |
“intellectueel eigendom” is uitgerekt, een term die wordt |
| 159 |
gebruikt voor veel meer wetten dan de drie waar mensen meestal aan |
| 160 |
denken. Om recht te doen aan de hoeveelheid overhaaste generalisatie van de |
| 161 |
term zouden we Zwitserland, Cuba, Tawantinsuyu, Gondor en de Republiek Santa |
| 162 |
Monica erbij moeten doen.</p> |
| 163 |
|
| 164 |
<p>Een verhaal zoals deze kan een aanzet doen naar een conclusie maar is nog |
| 165 |
geen bewijs. Het verhaal laat nog niet zien dat er weinig is dat je met |
| 166 |
recht kan zeggen over zowel patentrecht, auteursrecht, handelsmerken, |
| 167 |
plantvariëteit-monopolies, handelsgeheimen, publiciteitsrechten, en een |
| 168 |
paar andere wetten, maar dat kan je zelf controleren als je ze bestudeert.</p> |
| 169 |
|
| 170 |
<p>Simpelweg de mogelijkheid dat deze wetten net zo verschillen als in dit |
| 171 |
verhaal suggereert, is voldoende om in te zien dat de term |
| 172 |
“intellectueel eigendom” afgewezen moet worden, zodat mensen |
| 173 |
deze wetten kunnen beoordelen en er over kunnen leren zonder de aanname dat |
| 174 |
ze op elkaar lijken. Zie <a href="/philosophy/not-ipr.html"> Zei u |
| 175 |
“intellectueel eigendom”? Dat is een verleidelijke |
| 176 |
luchtspiegeling</a> voor meer uitleg.</p> |
| 177 |
</div> |
| 178 |
|
| 179 |
<div class="translators-notes"> |
| 180 |
|
| 181 |
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> |
| 182 |
</div> |
| 183 |
</div> |
| 184 |
|
| 185 |
<!-- for id="content", starts in the include above --> |
| 186 |
<!--#include virtual="/server/footer.nl.html" --> |
| 187 |
<div id="footer" role="contentinfo"> |
| 188 |
<div class="unprintable"> |
| 189 |
|
| 190 |
<p>Gelieve algemene vragen over FSF & GNU te sturen naar <a |
| 191 |
href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Er zijn ook nog <a |
| 192 |
href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> met de |
| 193 |
FSF. Foute links en andere correcties graag sturen aan <a |
| 194 |
href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> |
| 195 |
|
| 196 |
<p> |
| 197 |
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, |
| 198 |
replace it with the translation of these two: |
| 199 |
|
| 200 |
We work hard and do our best to provide accurate, good quality |
| 201 |
translations. However, we are not exempt from imperfection. |
| 202 |
Please send your comments and general suggestions in this regard |
| 203 |
to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> |
| 204 |
|
| 205 |
<web-translators@gnu.org></a>.</p> |
| 206 |
|
| 207 |
<p>For information on coordinating and contributing translations of |
| 208 |
our web pages, see <a |
| 209 |
href="/server/standards/README.translations.html">Translations |
| 210 |
README</a>. --> |
| 211 |
We doen ons best om goede vertalingen te maken maar staan altijd open voor |
| 212 |
verbeteringen. Suggesties, op- en aanmerkingen sturen aan: <a |
| 213 |
href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> |
| 214 |
<p>Zie <a href="/server/standards/README.translations.html"> Translations |
| 215 |
README</a> voor informatie over het onderhoud van vertalingen op deze |
| 216 |
website.</p> |
| 217 |
</div> |
| 218 |
|
| 219 |
<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to |
| 220 |
files generated as part of manuals) on the GNU web server should |
| 221 |
be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this |
| 222 |
without talking with the webmasters or licensing team first. |
| 223 |
Please make sure the copyright date is consistent with the |
| 224 |
document. For web pages, it is ok to list just the latest year the |
| 225 |
document was modified, or published. |
| 226 |
|
| 227 |
If you wish to list earlier years, that is ok too. |
| 228 |
Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying |
| 229 |
years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable |
| 230 |
year, i.e., a year in which the document was published (including |
| 231 |
being publicly visible on the web or in a revision control system). |
| 232 |
|
| 233 |
There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers |
| 234 |
Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> |
| 235 |
<p>Copyright © 2015, 2021 Richard Stallman</p> |
| 236 |
|
| 237 |
<p>Deze pagina is uitgebracht onder de <a rel="license" |
| 238 |
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl">Creative |
| 239 |
Commons Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal licentie</a>.</p> |
| 240 |
|
| 241 |
<!--#include virtual="/server/bottom-notes.nl.html" --> |
| 242 |
<div class="translators-credits"> |
| 243 |
|
| 244 |
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> |
| 245 |
<strong>Vertaling:</strong> <a |
| 246 |
href="//savannah.gnu.org/projects/www-nl">www-nl</a></div> |
| 247 |
|
| 248 |
<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> |
| 249 |
Bijgewerkt: |
| 250 |
|
| 251 |
$Date: 2021/10/01 10:55:56 $ |
| 252 |
|
| 253 |
<!-- timestamp end --> |
| 254 |
</p> |
| 255 |
</div> |
| 256 |
</div> |
| 257 |
<!-- for class="inner", starts in the banner include --> |
| 258 |
</body> |
| 259 |
</html> |