1 |
<?xml version="1.0" encoding="iso-8859-2" ?> |
<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/free-sw.en.html" --> |
|
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" |
|
|
"http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> |
|
|
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"> |
|
2 |
|
|
3 |
<head> |
<!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> |
4 |
<title>Czym jest Wolne Oprogramowanie? |
<!-- Parent-Version: 1.86 --> |
|
- Projekt GNU - Free Software Foundation (FSF)</title> |
|
|
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2" /> |
|
|
<link rel="stylesheet" type="text/css" href="/gnu.css" /> |
|
|
<link rev="made" href="mailto:webmasters@gnu.org" /> |
|
|
<link rev="translated" href="mailto:web-translators-pl@gnu.org" /> |
|
|
<!-- transl.: wkotwica --> |
|
|
</head> |
|
5 |
|
|
6 |
<body xml:lang="pl" lang="pl"> |
<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> |
7 |
|
<title>Co to Wolne Oprogramowanie? - Projekt GNU - Fundacja Wolnego Oprogramowania</title> |
8 |
|
<style type="text/css" media="print,screen"><!-- |
9 |
|
.note { margin-left: 6%; margin-right: 6%; } |
10 |
|
@media (min-width: 48em) { |
11 |
|
.note { margin-top: .8em; } |
12 |
|
} |
13 |
|
--> |
14 |
|
</style> |
15 |
|
<meta http-equiv="Keywords" content="GNU, FSF, Free Software Foundation, Linux, Emacs, GCC, Unix, Wolne |
16 |
|
Oprogramowanie, System Operacyjny, GNU Kernel, HURD, GNU HURD, Hurd" /> |
17 |
|
<meta http-equiv="Description" content="Od 1983 rozwija wolny, uniksopodobny system operacyjny GNU, majÄ…cy |
18 |
|
zapewnić użytkownikom komputerów swobodę wymiany i ulepszania |
19 |
|
oprogramowania, którego używają." /> |
20 |
|
|
21 |
|
<!--#include virtual="/philosophy/po/free-sw.translist" --> |
22 |
|
<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> |
23 |
|
<h2>Co to wolne oprogramowanie?</h2> |
24 |
|
|
25 |
|
<div class="article"> |
26 |
|
<h3>Definicja Wolnego Oprogramowania</h3> |
27 |
|
|
28 |
|
<blockquote class="note" id="fsf-licensing"><p style="font-size: 80%"> |
29 |
|
Macie pytanie o licencjach wolnego oprogramowania, na które nie |
30 |
|
znaleźliście tu odpowiedzi? Zobaczcie nasze <a |
31 |
|
href="http://www.fsf.org/licensing">zasoby o licencjach</a> i, jeśli to |
32 |
|
konieczne, skontaktujcie siÄ™ z FSF Compliance Lab pod adresem <a |
33 |
|
href="mailto:licensing@fsf.org">licensing@fsf.org</a>.</p> |
34 |
|
</blockquote> |
35 |
|
|
36 |
|
<div class="comment"> |
37 |
|
<p> |
38 |
|
Definicja wolnego oprogramowania przedstawia jakie warunki muszą zostać |
39 |
|
spełnione aby konkretny program uznać za wolne |
40 |
|
oprogramowanie. Od czasu do czasu modyfikujemy tÄ™ definicjÄ™ by |
41 |
|
wyjaśnić pewne subtelne kwestie. Zajrzyjcie do <a |
42 |
|
href="#History">sekcji Historia</a>, aby zobaczyć zmiany |
43 |
|
w definicji wolnego oprogramowania. |
44 |
|
</p> |
45 |
|
|
46 |
<p><a href="#translations">T³umaczenia</a> tej strony</p> |
<p> |
47 |
|
„Open source” jest czymÅ› innym: ma bardzo odmiennÄ… filozofiÄ™ |
48 |
|
na bazie odmiennych wartości. Praktyczna definicja jest też odmienna, |
49 |
|
ale prawie wszystkie programy open source są też wolnym |
50 |
|
oprogramowaniem. Objaśniamy różnicę w artykule <a |
51 |
|
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">Dlaczego otwartemu |
52 |
|
oprogramowaniu umyka idea Wolnego Oprogramowania</a>. |
53 |
|
</p> |
54 |
|
</div> |
55 |
|
|
56 |
<h2>Czym jest Wolne Oprogramowanie?</h2> |
<p> |
57 |
|
„Wolne oprogramowanie” [<em>free sofware</em>] oznacza |
58 |
|
oprogramowanie, które szanuje wolność i społeczność |
59 |
|
użytkowników. W skrócie znaczy, że <b>wolno użytkownikom |
60 |
|
uruchamiać, powielać, badać, zmieniać i ulepszać |
61 |
|
oprogramowanie</b>. WiÄ™c „wolne oprogramowanie” to kwestia |
62 |
|
wolności, nie ceny. By zrozumieć to pojęcie, powinniście myśleć o |
63 |
|
„wolnoÅ›ci sÅ‚owa” [<em>angielskie „free” może znaczyć |
64 |
|
„wolny”, ale też może oznaczać „darmowy” |
65 |
|
– “free” as in “free speech,” not as in |
66 |
|
“free beer”</em>]. Czasami nazywamy to „oprogramownie |
67 |
|
libre”, pożyczajÄ…c termin z francuskiego lub hiszpaÅ„skiego, |
68 |
|
[<em>libre software</em>] aby podkreślić, że nie chodzi o cenę. |
69 |
|
</p> |
70 |
|
|
71 |
<p> |
<p> |
72 |
<a href="/graphics/philosophicalgnu.pl.html"> |
Walczymy o te wolności ponieważ na nie zasługujemy. Z tymi |
73 |
<img src="/graphics/philosophical-gnu-sm.jpg" |
swobodami, użytkownicy (zarówno indywidualni jak i wspólnie) mają |
74 |
alt=" [rysunek: filozofuj±ca GNU] " |
kontrolę nad programem i tym, co dla nich robi. Gdy użytkownicy |
75 |
width="160" height="200" /></a> |
nie majÄ… kontroli nad programem, to program kontroluje |
76 |
|
użytkowników. Programista kontroluje program, a przez niego |
77 |
|
użytkowników. Ten niewolny lub „wÅ‚asnoÅ›ciowy” |
78 |
|
[<em>ang. proprietary</em>] program jest narzędziem niesprawiedliwej władzy. |
79 |
</p> |
</p> |
80 |
|
|
81 |
|
<h4> Cztery niezbędne wolności</h4> |
82 |
|
|
83 |
<p> |
<p> |
84 |
Podajemy poni¿sz± definicjê wolnego oprogramowania, by jasno wskazaæ, jakie stwierdzenia musz± byæ prawdziwe w stosunku do konkretnego programu, zeby mo¿na by³o go uznaæ za wolne oprogramowanie.</p> |
Program jest wolnym oprogramowaniem jeśli użytkownicy programu mają cztery |
85 |
|
niezbędne wolności: <a href="#f1">[1]</a> |
86 |
|
</p> |
87 |
|
|
88 |
|
<ul class="important"> |
89 |
|
<li>Wolność do uruchamiania programu jak chcecie, w dowolnym celu |
90 |
|
(wolność 0).</li> |
91 |
|
<li>Wolność do analizowania, jak działa program i zmieniania go |
92 |
|
aby robił co i jak potrzebujecie (wolność 1). Warunkiem koniecznym |
93 |
|
jest dostęp do kodu źródłowego. |
94 |
|
</li> |
95 |
|
<li>Wolność do rozpowszechniania kopii, byście mogli pomóc innym (wolność |
96 |
|
2). |
97 |
|
</li> |
98 |
|
<li>Wolność do udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania |
99 |
|
własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała społeczność |
100 |
|
(wolność 3). Warunkiem koniecznym jest tu dostęp do kodu źródłowego. |
101 |
|
</li> |
102 |
|
</ul> |
103 |
|
|
104 |
<p> |
<p> |
105 |
„Wolne oprogramowanie” to kwestia wolno¶ci, nie ceny. By zrozumieæ tê koncepcjê, powinni¶my my¶leæ o „wolno¶ci s³owa”, a nie „darmowym piwie” [angielskie „free” znaczy najczê¶ciej „wolny”, „swobodny”, ale mo¿e te¿ oznaczaæ „darmowy”].</p> |
Program jest wolnym oprogramowaniem jeśli zapewnia użytkownikom wszystkie te |
106 |
|
wolności. W przeciwnym wypadku jest niewolnym. Choć są różne |
107 |
|
sposoby rozprowadzania niewolnego oprogramowania, różniące się dystansem |
108 |
|
od w pełni wolnego, uważamy wszystkie za równie nieetyczne.</p> |
109 |
|
|
110 |
|
<p>W danym przypadku te wolności muszą dotyczyć kodu, który mamy zamiar |
111 |
|
używać lub skłaniać innych by używali. Przykładowo, rozważmy program A, |
112 |
|
który w niektórych przypadkach automatycznie uruchamia program B. Jeśli |
113 |
|
chcemy rozprowadzać program A w tej formie, to oznacza, |
114 |
|
że użytkownicy będą potrzebowali B, więc trzeba sprawdzić |
115 |
|
czy zarówno A jak i B są wolnym oprogramowaniem. Jednakże, |
116 |
|
jeśli mamy zamiar zmodyfikować A aby nie używał B, tylko A musi |
117 |
|
być wolnym; B nie jest częścią zamiaru.</p> |
118 |
|
|
119 |
|
<p> |
120 |
|
„Wolne oprogramowanie” nie znaczy |
121 |
|
„niekomercyjne”. Przeciwnie, wolny program musi być dostÄ™pny |
122 |
|
do użytku komercyjnego, do komercyjnego rozwoju, oraz do |
123 |
|
komercyjnej dystrybucji. To podejÅ›cie jest bardzo ważne – |
124 |
|
bez tego, wolne oprogramowanie nie mogłoby osiągnąć swoich celów. |
125 |
|
</p> |
126 |
|
|
127 |
<p> |
<p> |
128 |
„Wolne oprogramowanie” odnosi siê do prawa u¿ytkowników do swobodnego uruchamiania, kopiowania, rozpowszechniania, analizowania, zmian i ulepszania programów. Dok³adniej, mówimy o czterech rodzajach wolno¶ci u¿ytkowników programu:</p> |
Chcemy zaprosić wszystkich, aby używali systemu GNU, wliczając |
129 |
<ul> |
w to firmy i ich pracowników. To wymaga zezwalanie na użytek |
130 |
<li>wolno¶æ uruchamiania programu, w dowolnym celu (wolno¶æ 0),</li> |
komercyjny. Mamy nadzieję, że wolne programy wyprą swoje własnościowe |
131 |
<li>wolno¶æ analizowania, jak program dzia³a, i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolno¶æ 1). Warunkiem koniecznym jest tu dostêp do kodu ¼ród³owego.</li> |
odpowiedniki, ale nie mogłyby tego zrobić jeśli firmom zabronić ich |
132 |
<li>wolno¶æ rozpowszechniania kopii, by¶cie mogli pomóc s±siadom (wolno¶æ 2)</li> |
używanie. Chcemy, aby komercyjne produkty zawierające oprogramowanie |
133 |
<li>wolno¶æ udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania w³asnych ulepszeñ, dziêki czemu mo¿e z nich skorzystaæ ca³a spo³eczno¶æ (wolno¶æ 3). Warunkiem koniecznym jest tu dostêp do kodu ¼ród³owego.</li> |
zawierały system GNU, a to by było rozprowadzanie komercyjne |
134 |
</ul> |
za opłatą. Komercyjny rozwój wolnego programowania już nie jest |
135 |
|
nietypowy: takie wolne programy są bardzo ważne. Odpłane wsparcje dla |
136 |
|
wolnych programów wypełnia ważną lukę. |
137 |
|
</p> |
138 |
|
|
139 |
|
<p> |
140 |
|
Więc wyłączenie użytek, rozwój czy rozprowadzanie komercyjne |
141 |
|
spętałoby społeczność wolnego oprogramowania i utrudniło ścieżkę |
142 |
|
do sukcesu. Z tego musimy dojść do wniosku, że program |
143 |
|
z takimi ograniczeniami nie jest e siÄ™ jako wolne oprogramowanie. |
144 |
|
</p> |
145 |
|
|
146 |
|
<p> |
147 |
|
Wolny program musi zapewniać cztery wolnośi każdemu użytkownikowi, który |
148 |
|
otrzymał kopię programu, o ile użytkownik dotychczas spełnił wymogy wolnej |
149 |
|
licencji obejmującej program. Wyłączanie niektórych z wolności dla |
150 |
|
niektórych użytkowników, lub wymaganie płatności od użytkowników, |
151 |
|
czy to w formie pieniądzach czy innej formie się odwdzięczyć, |
152 |
|
jest równoważne z nie wyrażaniem zgody na daną |
153 |
|
wolność – to sprawia, że program jest niewolny. |
154 |
|
</p> |
155 |
|
|
156 |
|
<p> |
157 |
|
Wolne oprogramowanie” nie oznacza „niekomercyjne”. Wolny |
158 |
|
program musi być dostępny do komercyjnego wykorzystywania, komercyjnego |
159 |
|
rozwijania i komercyjnego rozpowszechniania. Komercyjny rozwój wolnych |
160 |
|
programów nie jest już niczym niezwykłym; takie wolne komercyjne |
161 |
|
oprogramowanie jest bardzo ważne. Możliwe, że zapłaciliście |
162 |
|
za kopie wolnych programów, mogliście też otrzymać je |
163 |
|
bezpłatnie. Ale bez względu na to, w jaki sposób je |
164 |
|
otrzymaliście, zawsze macie wolność do kopiowania i modyfikowania |
165 |
|
programów, a nawet <a href="/philosophy/selling.html">sprzedawania |
166 |
|
kopii</a>. |
167 |
|
</p> |
168 |
|
|
169 |
|
<h3>Wyjaśnianie granicy między wolnym a niewolnym</h3> |
170 |
|
|
171 |
|
<p>Reszta artykułu wyjaśnia dokładniej jak daleko muszą pójść wolności, |
172 |
|
aby program był uważany jako wolny.</p> |
173 |
|
|
174 |
|
<h4>Wolność do uruchamiania programu jak chcecie, w dowolnym celu</h4> |
175 |
|
|
176 |
|
<p> |
177 |
|
Wolność korzystania z programu oznacza wolność dla każdej osoby |
178 |
|
czy organizacji do używania go na dowolnego rodzaju systemie |
179 |
|
komputerowym, do dowolnego typu zadań, bez wymogu kontaktowania |
180 |
|
siÄ™ w zwiÄ…zku z tym z autorem czy jakimÅ› innym |
181 |
|
konkretnym podmiotem. W tej wolności chodzi o cele |
182 |
|
<em>użytkownika</em>, nie o cele <em>autora</em>. Jako użytkownicy macie |
183 |
|
swobodę uruchamiania programu do swoich celów, a jeśli go |
184 |
|
rozprowadzacie, przekazujecie komuś innemu, to wówczas ta osoba może |
185 |
|
swobodnie korzystać z niego do własnych celów, a wy nie macie |
186 |
|
prawa narzucać mu swoich. |
187 |
|
</p> |
188 |
|
|
189 |
|
<p> |
190 |
|
Wolność aby uruchamiać program jak się chce oznacza, że nie |
191 |
|
zabrania siÄ™ Wam ani nie powstrzymuje Was od uruchamiania. Nie ma |
192 |
|
to nic wspólnego z funkcjonalnością programu, ani czy będzie |
193 |
|
funkcjonował w danym środowisku, ani czy program robi to, co |
194 |
|
chcecie aby robił.</p> |
195 |
|
|
196 |
|
<p>Przykładowo, jeśli program w sposób dowolny odrzuca znaczące dane |
197 |
|
wejściowe, lub całkiem nie działa, to program jest mniej użyteczny, |
198 |
|
a może całkiem bezużyteczny. Taki program nie odmawia użytkownikom |
199 |
|
wolności uruchamiania programu, więc nie ma konfliktu z wolnością |
200 |
|
0. Jeśli program jest wolny, użytkonicy mogą sprostać niedociągnięciom |
201 |
|
ponieważ wolności 1 i 3 zezwalają użytkonikom i społecznością |
202 |
|
tworzyć i rozprowadzać zmodyfikowane wersje bez kodu sprawiającej |
203 |
|
niegodności.</p> |
204 |
|
|
205 |
|
<p>„Jak chcecie” wlicza „w ogóle” jeÅ›li tak chcecie.</p> |
206 |
|
|
207 |
|
<h4>Wolność do analizowania, jak działa program i zmnieniana go |
208 |
|
aby robił co i jak potrzebujecie</h4> |
209 |
|
|
210 |
|
<p> |
211 |
|
By wolności 1 i 3 (wolności do dokonywania zmian |
212 |
|
i publikowania zmienionych wersji) miały sens, musicie mieć dostęp |
213 |
|
do kodu źródłowego programu. Zatem dostępność kodu źródłowego jest |
214 |
|
warunkiem koniecznym wolnego oprogramowania. Zaciemniony „kod |
215 |
|
źródÅ‚owy” nie jest prawdziwym kodem źródÅ‚owym i nie liczy siÄ™ |
216 |
|
jako taki. |
217 |
|
</p> |
218 |
|
|
219 |
<p> |
<p> |
220 |
Oprogramowanie nazywamy wolnym, je¶li wszyscy u¿ytkownicy posiadaj± w pe³ni wszystkie te prawa. Zatem, powinni¶cie mieæ swobodê rozpowszechniania kopii programu, zmodyfikowanych b±d¼ oryginalnych, za darmo b±d¼ pobieraj±c op³atê za dystrybucjê, <a href="/philosophy/free-sw.pl.html#exportcontrol">wszêdzie i ka¿demu</a>. Wolno¶æ robienia tego wszystkiego oznacza (miêdzy innymi), ¿e nie musicie prosiæ o pozwolenie ani p³aciæ za nie.</p> |
Wolność 1 to także wolność do używania zmienionej wersji zamiast |
221 |
|
oryginału. Jeśli program jest dostarczany w produkcie zaprojektowany |
222 |
|
tak, by umożliwiał uruchamianie czyjejś zmodyfikowanej wersji lecz nie |
223 |
|
pozwala na uruchomienie waszej – praktyka znana jako |
224 |
|
„tiwoizacja” lub „zablokowanie” lub (w |
225 |
|
perwersyjnej mowie praktykujÄ…cych te taktyki) „bezpieczne |
226 |
|
uruchamianie” – wolność 1 staje siÄ™ pozorem, a nie czymÅ› |
227 |
|
praktycznym. Ta postać binarna nie jest wolnym oprogramowaniem nawet jeśli |
228 |
|
kod z którego jest kompilowana jest wolny. |
229 |
|
</p> |
230 |
|
|
231 |
<p> |
<p> |
232 |
Powinni¶cie mieæ te¿ prawo dokonywania zmian w programie i wykorzystywania ich prywatnie w pracy czy dla rozrywki, bez wspominania nawet, ¿e istniej±. Je¶li opublikujecie modyfikacje, nie powinni¶cie byæ zmuszeni do powiadamiania o tym kogokolwiek, w jakikolwiek sposób.</p> |
Jednym z ważnych sposobów modyfikowania programu jest wykorzystywanie |
233 |
|
w nim dostępnych wolnych podprogramów i modułów. Jeśli licencja |
234 |
|
programu zabrania łączenia z istniejącymi modułami na odpowiedniej |
235 |
|
licencji – na przykÅ‚ad kiedy wymaga, żebyÅ›cie mieli prawa |
236 |
|
autorskie do każdego dodawanego przez siebie kodu – wówczas jest |
237 |
|
zbyt restrykcyjna, by uznać ją za wolną. |
238 |
|
</p> |
239 |
|
|
240 |
<p> |
<p> |
241 |
Swoboda korzystania z programu oznacza wolno¶æ dla ka¿dej osoby czy organizacji u¿ytkowania go na dowolnego rodzaju systemie komputerowym, do dowolnego typu zadañ, bez wymogu kontaktowania siê w tym celu z autorem czy jakim¶ innym konkretnym podmiotem.</p> |
To, czy zmiana stanowi udoskonalenie, jest kwestią subiektywną. Jeśli |
242 |
|
wasze prawa dokonywania modyfikacji są ograniczone wyłącznie do zmian, |
243 |
|
które ktoś inny uzna za udoskonalenie, nie jest to wolny program. |
244 |
|
</p> |
245 |
|
|
246 |
<p> |
<p> |
247 |
Wolno¶æ redystrybucji kopii programu musi obejmowaæ zarówno postaci binarne czy wykonywalne programu, jak i kod ¼ród³owy, zarówno dla zmienionych, jak i niezmienionych wersji. (Rozpowszechnianie programów w postaci gotowej do uruchomienia jest konieczne dla zachowania wygody instalacji wolnych systemów operacyjnych). Nie przeszkadza, je¶li nie da siê utworzyæ postaci binarnej czy wykonywalnej (poniewa¿ w niektórych jêzykach programowania nie ma takiej mo¿liwo¶ci), ale musicie mieæ wolno¶æ rozpowszechniania takich postaci, je¶li znajdziecie lub skonstruujecie metodê ich utworzenia.</p> |
Jednym specjalnym przypadkiem wolności 1 jest usunięcie kodu programu, |
248 |
|
aby zwrócił kontrolę systemowi po zrobieniu niczego, lub aby |
249 |
|
wywołał inny program. Więc wolność 1 dquo;uje |
250 |
|
</p> |
251 |
|
|
252 |
|
<h4>Wolność do rozpowszechniania kopii: podstawowe zasady</h4> |
253 |
|
|
254 |
|
<p>Wolność rozpowszechniania (wolności 2 i 3) znaczy, że powinniście |
255 |
|
mieć swobodę rozpowszechniania kopii, zmodyfikowanych |
256 |
|
bądź oryginalnych, za darmo bądź pobierając opłatę |
257 |
|
za dystrybucję, <a href="#exportcontrol">wszędzie |
258 |
|
i każdemu</a>. Wolność robienia tego wszystkiego oznacza (między |
259 |
|
innymi), że nie musicie prosić o pozwolenie ani płacić |
260 |
|
za nie. |
261 |
|
</p> |
262 |
|
|
263 |
<p> |
<p> |
264 |
By wolno¶æ dokonywania zmian i publikowania poprawionych wersji mia³a sens, musicie mieæ dostêp do kodu ¼ród³owego programu. Zatem, dostêpno¶æ kodu ¼ród³owego jest warunkiem koniecznym wolnego oprogramowania.</p> |
Powinniście mieć również wolność dokonywania zmian w programie |
265 |
|
i wykorzystywania ich prywatnie w pracy czy też dla rozrywki, |
266 |
|
bez wspominania nawet, że istnieją. A jeśli już opublikujecie |
267 |
|
dokonane modyfikacje, nie powinniście być zmuszeni do powiadamiania o |
268 |
|
tym kogokolwiek, w jakikolwiek sposób. |
269 |
|
</p> |
270 |
|
|
271 |
<p> |
<p> |
272 |
Wszystkie te wolno¶ci, by by³y rzeczywiste, musz± byæ nieodwo³ywane, je¶li tylko nie robicie niczego z³ego. Je¿eli autor programu ma prawo uniewa¿nienia licencji, nawet wówczas, gdy nie zrobili¶cie niczego, co by taki krok uzasadnia³o, to program nie jest wolny.</p> |
Wolność 3 to także wolność do udostępniania Waszych zmodyfikowanych |
273 |
|
wersji jako wolne oprogramowanie. Wolna licencja może również zezwalać |
274 |
|
na udostępnianie ich na inne sposoby; inaczej mówiąc, nie musi być |
275 |
|
to licencja typu <a href="/copyleft/copyleft.html">copyleft</a>. Jednakże |
276 |
|
licencja, która wymaga by zmodyfikowane wersje były niewolne, nie |
277 |
|
kwalifikuje siÄ™ jako wolna. |
278 |
|
</p> |
279 |
|
|
280 |
<p> |
<p> |
281 |
Jednak¿e pewne rodzaje zasad dotycz±cych sposobu rozpowszechniania wolnego oprogramowania s± akceptowalne, je¶li nie stoj± w sprzeczno¶ci z zasadniczymi wolno¶ciami. Na przyk³ad, copyleft (w du¿ym uproszczeniu) jest zasad±, która mówi, ¿e przy redystrybucji programu nie mo¿ecie wprowadzaæ ograniczeñ odmawiaj±c wolno¶ci innym. Regu³a ta nie jest sprzeczna z g³ównymi swobodami u¿ytkowników, a raczej je chroni.</p> |
Wolność do redystrybucji kopii programu musi obejmować zarówno postaci |
282 |
|
binarne czy wykonywalne programu, jak i kod źródłowy, zarówno dla |
283 |
|
zmienionych, jak i niezmienionych wersji. (Rozpowszechnianie programów |
284 |
|
w postaci gotowej do uruchomienia jest konieczne dla zachowania |
285 |
|
wygody instalacji wolnych systemów operacyjnych). Nie szkodzi, jeśli nie da |
286 |
|
się utworzyć postaci binarnej czy wykonywalnej (ponieważ |
287 |
|
w niektórych językach programowania nie ma takiej możliwości), mimo to |
288 |
|
musicie mieć wolność do rozpowszechniania takich postaci, jeśli |
289 |
|
znajdziecie metodÄ™ ich utworzenia. |
290 |
|
</p> |
291 |
|
|
292 |
|
<h4>Copyleft</h4> |
293 |
|
|
294 |
<p> |
<p> |
295 |
Zatem, mo¿liwe, ¿e zap³acili¶cie za skopiowanie wolnych programów, mogli¶cie te¿ otrzymaæ je bezp³atnie. Ale bez wzglêdu na to, w jaki sposób je otrzymali¶cie, zawsze macie wolno¶æ kopiowania i modyfikacji programów, a nawet <a href="/philosophy/selling.pl.html">sprzedawania kopii</a>.</p> |
Pewne rodzaje zasad dotyczÄ…cych sposobu rozpowszechniania wolnego |
296 |
|
oprogramowania są akceptowalne, pod warunkiem, że nie stoją |
297 |
|
w sprzeczności z zasadniczymi wolnościami. Na przykład, <a |
298 |
|
href="/copyleft/copyleft.html">copyleft</a> (w dużym uproszczeniu) jest |
299 |
|
zasadą, która mówi, że przy redystrybucji programu nie możecie |
300 |
|
wprowadzać ograniczeń odmawiając głównych swobód innym. Reguła ta nie jest |
301 |
|
sprzeczna z głównymi swobodami użytkowników, a raczej je chroni. |
302 |
|
</p> |
303 |
|
|
304 |
<p> |
<p> |
305 |
„Wolne oprogramowanie” nie oznacza „niekomercyjne”. Wolny program musi byæ byæ dostêpny do komercyjnego wykorzystywania, komercyjnego rozwijania i komercyjnego rozpowszechniania. Komercyjny rozwój wolnych programów nie jest ju¿ niczym niezwyk³ym; takie wolne oprogramowanie komercyjne jest bardzo wa¿ne.</p> |
W projekcie GNU używamy copyleftu by zapewnić każdemu prawną ochronę |
306 |
|
tych czterech wolności. Uważamy, że istnieją poważne powody dla których |
307 |
|
<a href="/philosophy/pragmatic.html">lepiej używać copyleft</a>. Jednakże <a |
308 |
|
href="/philosophy/categories.html#Non-CopyleftedFreeSoftware">wolne |
309 |
|
oprogramowanie nie korzystające z copyleftu</a> także jest |
310 |
|
etyczne. WiÄ™cej o zależnoÅ›ci miÄ™dzy „wolnym oprogramowaniu” |
311 |
|
a „programami objÄ™tymi copyleft” znajdziecie |
312 |
|
na stronie <a href="/philosophy/categories.html">Kategorie wolnego |
313 |
|
i niewolnego oprogramowania</a>. |
314 |
|
</p> |
315 |
|
|
316 |
|
<h4>Reguły co do szczegółów tworzenia pakietu i rozprowadzania</h4> |
317 |
|
|
318 |
<p> |
<p> |
319 |
Ustalanie zasad tworzenia pakietu ze zmienion± wersj± jest równie¿ dopuszczalne, je¶li to tylko w efekcie nie blokuj± wolno¶ci rozpowszechniania zmodyfikowanych wersji. Wymaganie „je¶li udostêpniasz program w ten sposób, musisz go udostêpniæ tak¿e w taki sposób” mo¿e byæ tak¿e dopuszczalne, na tych samych warunkach. (Zwróæcie uwagê, ¿e taka zasada nadal pozostawia wam wybór, czy czyniæ program publicznie dostêpnym, czy te¿ nie). Dopuszczalna jest te¿ licencja z nakazem, który stanowi, ¿e je¶li rozpowszechniacie zmienion± wersjê, a poprzedni programista poprosi o jej kopiê, to musicie j± przes³aæ.</p> |
Ustalanie reguł tworzenia pakietu ze zmienioną wersją jest dopuszczalne, |
320 |
|
jeśli tylko owe reguły w istotny sposób nie ograniczają Waszej wolności |
321 |
|
do rozpowszechniania zmodyfikowanych wersji lub tworzenia takich |
322 |
|
wersji i używania ich prywatnie. Jest dopuszczalne aby licencja |
323 |
|
wymagała zmianę nazwy modyfikowanej wersji, usunięcia logo, |
324 |
|
lub oznaczenia zmian jako Wasze. Takie wymagania sÄ… dopuszczalne tak |
325 |
|
długo jak nie są tak dokuczliwe, że uniemożliwiają jakiekolwiek zmiany; |
326 |
|
skoro i tak robicie pewne zmiany w programie, kilka dodatkowych |
327 |
|
zmian nie powinno sprawić kłopotu. |
328 |
|
</p> |
329 |
|
|
330 |
<p> |
<p> |
331 |
W projekcie GNU u¿ywamy <a href="/copyleft/copyleft.pl.html">„copyleft”</a>, by zapewniæ ka¿demu prawn± ochronê tych wolno¶ci. Ale istnieje te¿ <a href="/philosophy/categories.pl.html#Non-CopyleftedFreeSoftware"> wolne oprogramowanie nie korzystaj±ce z copyleft</a>. Uwa¿amy, ¿e s± wa¿ne powody, dla których <a href="/philosophy/pragmatic.pl.html">lepiej jest stosowaæ copyleft</a>, ale je¶li wasz program jest wolny a nie objêty zasadami copyleft, nadal mo¿emy z niego korzystaæ.</p> |
Wymagania typu „jeÅ›li udostÄ™pniasz program w ten sposób, musisz |
332 |
|
go udostÄ™pnić także w taki sposób” również mogÄ… być dopuszczalne, |
333 |
|
na tych samych warunkach. Przykład takiego wymagania to, że jeśli |
334 |
|
rozpowszechnicie zmienionÄ… wersjÄ™, a poprzedni programista poprosi o |
335 |
|
jej kopię, to musicie ją przesłać. (Zwróćcie uwagę, że taka zasada |
336 |
|
nadal pozostawia wam wybór, czy w ogóle upubliczniać waszą |
337 |
|
wersję). Wymagania nakazujące udostępnienie kodu źródłowego użytkownikom |
338 |
|
upublicznionych przez Was wersji są również akceptowalne. |
339 |
|
</p> |
340 |
|
|
341 |
<p> |
<p> |
342 |
W podsumowaniu <a href="/philosophy/categories.pl.html">Kategorie wolnego oprogramowania</a> opisano, jak maj± siê do siebie „wolne oprogramowanie”, „oprogramowanie na licencji copyleft” i inne typy programów.</p> |
Specjalny przypadek zaistnieje gdy licencja wymaga zmiany nazwy według |
343 |
|
której program jest wywoływany przez inne programy. To uniemożliwia |
344 |
|
wypuszczenie Waszej zmienionej wersji aby zastąpiła oryginalną gdy |
345 |
|
tamta jest wywoływana przez inne programy. Takie wymaganie jest dopuszczalne |
346 |
|
tylko jeśli jest prosty sposób wyznaczenia aliasu aby zmodyfikowana |
347 |
|
wersja mogła być wywoływana przez alias oryginalnej.</p> |
348 |
|
|
349 |
|
<h4>Przepisy eksportowe</h4> |
350 |
|
|
351 |
|
<p> |
352 |
|
Czasami rzÄ…dowe <a id="exportcontrol">przepisy kontroli eksportu</a> |
353 |
|
i sankcje handlowe mogą ograniczać waszą wolność rozpowszechniania |
354 |
|
kopii programu na cały świat. Wyeliminowanie czy ignorowanie tych |
355 |
|
restrykcji nie jest w mocy autorów oprogramowania, ale mogą |
356 |
|
i powinni oni odmawiać narzucania ich jako warunków stosowania |
357 |
|
programu. W ten sposób restrykcje nie będą wpływać na działania |
358 |
|
i ludzi poza zasięgiem jurysdykcji danego rządu. Co za tym idzie, |
359 |
|
licencje wolnego oprogramowania nie mogą wymagać podporządkowania się żadnym |
360 |
|
nietrywialnym przepisom eksportowym jako warunek dla korzystania |
361 |
|
z którejkolwiek z podstawowych wolności. |
362 |
|
</p> |
363 |
|
|
364 |
<p> |
<p> |
365 |
Czasami rz±dowe <a id="exportcontrol">przepisy kontroli eksportu</a> i sankcje handlowe mog± ograniczaæ wasz± wolno¶æ rozpowszechniania kopii programu na ca³y ¶wiat. Wyeliminowanie czy ignorowanie tych restrykcji nie jest w mocy autorów oprogramowania, ale mog± i powinni odmawiaæ narzucania ich jako warunków stosowania programu. W ten sposób restrykcje nie bêd± wp³ywaæ na dzia³ania i ludzi poza zasiêgiem jurysdykcji danego rz±du.</p> |
Wspominanie o istnieniu ograniczeń eksportu bez umieszczania ich jako |
366 |
|
jeden z warunków licencji jest dopuszczalne, ponieważ nie |
367 |
|
ogranicza to użytkowników. Jeśli przepis eksportu jest trywialny |
368 |
|
w przypadku wolnego oprogramowania, to umieszczanie go jako warunek nie |
369 |
|
jest problemem; jednakże jest to potencjalnym problemem |
370 |
|
ponieważ późniejsza zmiana w przepisach eksportu sprawią, |
371 |
|
że wymóg jest nietrywialny a oprogramowanie stanie się niewolne. |
372 |
|
</p> |
373 |
|
|
374 |
|
<h4>Zagadnienia prawne</h4> |
375 |
|
|
376 |
<p> |
<p> |
377 |
Wiêkszo¶æ licencji wolnego oprogramowania bazuje na prawie autorskim, a istniej± pewne granice tego, jakie wymagania mo¿na na³o¿yæ za pomoc± prawa autorskiego. Je¶li licencja oparta na przepisach prawa autorskiego respektuje prawa u¿ytkowników tak, jak to opisano powy¿ej, to jest ma³o prawdopodobne, ¿eby by³ z ni± k³opot jakiego¶ innego rodzaju, rodzaju, jakiego nigdy dot±d nie przewidzieli¶my (choæ czasami siê to zdarza). Jednak niektóre licencje wolnego oprogramowania bazuj± na umowach, a w umowach mo¿na nak³adaæ ograniczenia w du¿o szerszym zakresie. To znaczy, ¿e istnieje wiele mo¿liwych sposobów, w jakie taka licencja mog³aby byæ niedopuszczalnie restrykcyjna, niewolna.</p> |
Aby wszystkie te wolności nabrały rzeczywistego wymiaru, muszą być |
378 |
|
nieodwołalne tak długo, jak nie robicie niczego złego. Jeżeli autor |
379 |
|
oprogramowania ma prawo unieważnienia licencji, bądź wstecznego dodania |
380 |
|
ograniczeń do warunków, nawet wówczas, gdy nie zrobiliście niczego, co |
381 |
|
by taki krok uzasadniało, to oprogramowanie nie jest wolne. |
382 |
|
</p> |
383 |
|
|
384 |
<p> |
<p> |
385 |
W ¿aden sposób nie mo¿emy wymieniæ wszystkich mo¿liwych ograniczeñ, jakie mog± wyst±piæ w umowach a jakie by³yby nieakceptowalne. Je¶li licencja oparta na umowie ogranicza³aby u¿ytkownika w pewien niecodzienny sposób, w jaki nie mog± tego robiæ licencje oparte na prawie autorskim, a jaki nie zosta³ tutaj wspomniany jako uzasadniony, to bêdziemy musieli to przemy¶leæ i zapewne rozstrzygniemy, ¿e nie jest wolna.</p> |
Wolna licencja nie może wymagać zgody na warunki licencji niewolnego |
386 |
|
programu. Przykładowo, jeśli licencja wymaga abyście przestrzegali licencji |
387 |
|
„wszystkich programów, które używacie”, dla użytkownika, który |
388 |
|
używa niewolne programy by to wymagało przestrzeganie warunków tych |
389 |
|
niewolnych programów; to jest oznaką niewolnej licencji. |
390 |
|
</p> |
391 |
|
|
392 |
<p> |
<p> |
393 |
Mówi±c o wolnych programach, najlepiej unikaæ okre¶leñ takich jak „rozdawaæ” czy „bezp³atny”, gdy¿ niejawnie sugeruj±, ¿e chodzi o cenê, a nie o wolno¶æ. Niektóre powszechnie u¿ywane okre¶lenia, jak „piractwo”, s± wyrazem pogl±dów, których, mamy nadziejê, nie podzielacie. Zachêcamy do przeczytania omówienia <a href="/philosophy/words-to-avoid.pl.html">myl±cych s³ów i sformu³owañ, których lepiej unikaæ</a>. Mamy te¿ listê |
Jest dopuszczalne aby wolna licencja określała która jurysdykcja prawa |
394 |
<a href="/philosophy/fs-translations.pl.html">t³umaczeñ terminu „free software”</a> na ró¿ne jêzyki.</p> |
obowiązuje, lub gdzie powinien być złożony pozew sądowy, lub jedno |
395 |
|
i drugie. |
396 |
|
</p> |
397 |
|
|
398 |
|
<h4>Licencje na bazie kontraktu</h4> |
399 |
|
|
400 |
<p> |
<p> |
401 |
Na koniec, warto zauwa¿yæ, ¿e kryteria takie, jak ustanowione w tej definicji wolnego oprogramowania, wymagaj± uwa¿nego namys³u nad ich interpretacj±. O tym, czy dana licencja oprogramowania mo¿e byæ zaliczona do licencji wolnego oprogramowania, rozstrzygamy w oparciu o powy¿sze kryteria, stwierdzaj±c, czy spe³nia ona zarówno zarówno ich ducha jak i dok³adne brzmienie. Je¿eli licencja zawiera nadmierne ograniczenia, odrzucamy j±, nawet je¶li nie przewidzieli¶my danego problemu w podanych kryteriach. Czasami licencja wzbudza sporn± kwestiê, która wymaga od nas intensywnego namys³u, ³±cznie z dyskusj± z prawnikiem, zanim bêdziemy mogli zdecydowaæ, czy dany wymóg jest mo¿liwy do przyjêcia. Kiedy ju¿ rozstrzygniemy tak± now± sprawê, czasami uaktualniamy powy¿sze kryteria, by u³atwiæ stwierdzenie, dlaczego pewne licencje siê kwalifikuj± b±d¼ nie.</p> |
Większość licencji wolnego oprogramowania bazuje na prawie autorskim, |
402 |
|
a istnieją pewne granice tego, jakie wymagania można nałożyć |
403 |
|
za pomocą prawa autorskiego. Jeśli licencja oparta na przepisach |
404 |
|
prawa autorskiego respektuje prawa użytkowników tak, jak to opisano powyżej, |
405 |
|
to jest mało prawdopodobne, żeby był z nią kłopot jakiegoś innego |
406 |
|
rodzaju, którego do tej pory nie przewidzieliśmy (choć czasami się to |
407 |
|
zdarza). Jednak niektóre licencje wolnego oprogramowania bazują |
408 |
|
na umowach, a w umowach można nakładać ograniczenia w dużo |
409 |
|
szerszym zakresie. To znaczy, że istnieje wiele możliwych sposobów, |
410 |
|
w jakie taka licencja mogłaby być niedopuszczalnie restrykcyjna, |
411 |
|
niewolna. |
412 |
|
</p> |
413 |
|
|
414 |
<p> |
<p> |
415 |
Je¶li jeste¶cie ciekawi, czy konkretna licencja kwalifikuje siê jako licencja wolnego oprogramowania, zajrzyjcie na nasz± <a href="/philosophy/license-list.pl.html">listê licencji</a>. Je¿eli nie wymieniono tam licencji, któr± jeste¶cie zainteresowani, mo¿ecie nas o ni± zapytaæ wysy³aj±c list na adres <a href="mailto:licensing@gnu.org"><licensing@gnu.org></a>.</p> |
W żaden sposób nie jesteśmy w stanie wymienić wszystkich |
416 |
|
przypadków, które byłyby dla nas nieakceptowalne. Jeśli licencja oparta |
417 |
|
na umowie ograniczałaby użytkownika w pewien niecodzienny sposób, |
418 |
|
w jaki nie mogą tego robić licencje oparte na prawie autorskim, |
419 |
|
a jaki nie został tutaj wspomniany jako uzasadniony, to będziemy |
420 |
|
musieli to przemyśleć i zapewne dojdziemy do wniosku, że nie |
421 |
|
jest wolna. |
422 |
|
</p> |
423 |
|
|
424 |
<hr /> |
<h4>Używanie właściwych określeń gdy mowa o wolnym oprogramowaniu</h4> |
425 |
|
|
426 |
<p><b><a href="/philosophy/philosophy.pl.html">Inne teksty</a></b></p> |
<p> |
427 |
|
Mówiąc o wolnym oprogramowaniu, najlepiej unikać określeń takich jak |
428 |
|
„rozdawać” czy „bezpÅ‚atny”, gdyż niejawnie |
429 |
|
sugerują one, że chodzi o cenę, a nie o wolność. Niektóre |
430 |
|
powszechnie używane okreÅ›lenia, jak „piractwo”, sÄ… wyrazem |
431 |
|
poglądów, których, mamy nadzieję, nie podzielacie. Zachęcamy |
432 |
|
do przeczytania omówienia zatytułowanego <a |
433 |
|
href="/philosophy/words-to-avoid.html">„MylÄ…ce sÅ‚owa |
434 |
|
i sformuÅ‚owania, których lepiej unikać”</a>. Mamy też listÄ™ |
435 |
|
prawidłowych <a href="/philosophy/fs-translations.html">tłumaczeń terminu |
436 |
|
„free software”</a> na różne jÄ™zyki. |
437 |
|
</p> |
438 |
|
|
439 |
|
<h4>Jak interpretujemy te kryteria</h4> |
440 |
|
|
441 |
<p> |
<p> |
442 |
Inna grupa zaczê³a u¿ywaæ terminu open source na oznaczenie czego¶ zbli¿onego (lecz nie identycznego) do „wolnego oprogramowania”. Wolimy okre¶lenie „wolne oprogramowanie”, gdy¿ od chwili, gdy tylko us³yszy siê, o które znaczenie przymiotnika w nim chodzi, <a href="free-software-for-freedom.pl.html">przywo³uje na my¶l wolno¶æ</a>.</p> |
Na koniec, warto zauważyć, że takie kryteria, jak ustanowione |
443 |
|
w tej definicji wolnego oprogramowania, wymagają uważnego namysłu |
444 |
|
nad ich interpretacją. O tym, czy dana licencja może być zaliczona |
445 |
|
do licencji wolnego oprogramowania, rozstrzygamy w oparciu o |
446 |
|
powyższe kryteria, stwierdzając, czy jest ona z nimi zgodna |
447 |
|
zarówno duchem jak i w szczegółowym zapisie. Jeżeli licencja |
448 |
|
zawiera nadmierne ograniczenia, odrzucamy ją, nawet jeśli nie |
449 |
|
przewidzieliśmy danego problemu w podanych kryteriach. Czasami |
450 |
|
wymagania niektórych licencji wzbudzają kontrowersje, co wymaga od nas |
451 |
|
intensywnego namysłu, łącznie z dyskusją z prawnikiem, zanim |
452 |
|
będziemy mogli zdecydować, czy dany wymóg jest możliwy |
453 |
|
do przyjęcia. Kiedy wreszcie osiągniemy rozstrzygnięcie w takiej |
454 |
|
kwestii, często uaktualniamy powyższe kryteria, by wyjaśnić, dlaczego pewne |
455 |
|
licencje kwalifikują się bądź nie. |
456 |
|
</p> |
457 |
|
|
458 |
<hr /> |
<h4>Pomoc z wolnymi licencjami</h4> |
459 |
|
|
460 |
<div class="translations"> |
<p> |
461 |
<p><a id="translations"></a> |
Jeśli jesteście ciekawi, czy konkretna licencja kwalifikuje się jako |
462 |
<b>T³umaczenia tej strony</b>:<br /> |
licencja wolnego oprogramowania, zajrzyjcie do naszej <a |
463 |
[ |
href="/licenses/license-list.html">listy licencji</a>. Jeżeli nie |
464 |
<a href="/philosophy/free-sw.cs.html">Česky</a> |
wymieniono tam tej, którą jesteście zainteresowani, możecie nas o nią |
465 |
| <a href="/philosophy/free-sw.da.html">Dansk</a> |
zapytać wysyłając wiadomość na adres <a |
466 |
| <a href="/philosophy/free-sw.de.html">Deutsch</a> |
href="mailto:licensing@gnu.org"><licensing@gnu.org></a>. |
467 |
| <a href="/philosophy/free-sw.html">English</a> |
</p> |
468 |
| <a href="/philosophy/free-sw.es.html">Español</a> |
|
469 |
| <a href="/philosophy/free-sw.fr.html">Français</a> |
<p> |
470 |
| <a href="/philosophy/free-sw.gl.html">Galego</a> |
Jeżeli planujecie napisanie nowej licencji, prosimy o skontaktowanie |
471 |
| <a href="/philosophy/free-sw.hr.html">Hrvatski</a> |
się najpierw z Free Software Foundation pisząc na powyższy |
472 |
| <a href="/philosophy/free-sw.id.html">Bahasa Indonesia</a> |
adres. Mnożenie różnych licencji wolnego oprogramowania powoduje, |
473 |
| <a href="/philosophy/free-sw.it.html">Italiano</a> |
że użytkownicy muszą poświęcać więcej czasu na ich zrozumienie; |
474 |
| <a href="/philosophy/free-sw.ja.html">日本語</a> |
zapewne uda nam się pomóc wam w znalezieniu istniejącej już licencji |
475 |
| <a href="/philosophy/free-sw.ko.html">한국어</a> |
wolnego oprogramowania, która spełni wasze oczekiwania. |
|
| <a href="/philosophy/free-sw.hu.html">Magyar</a> |
|
|
| <a href="/philosophy/free-sw.nl.html">Nederlands</a> |
|
|
| <a href="/philosophy/free-sw.no.html">Norsk</a> |
|
|
| <a href="/philosophy/free-sw.pl.html">Polski</a> |
|
|
| <a href="/philosophy/free-sw.pt.html">Português</a> |
|
|
| <a href="/philosophy/free-sw.ro.html">Românã</a> |
|
|
| <a href="/philosophy/free-sw.ru.html">Русский</a> |
|
|
| <a href="/philosophy/free-sw.sl.html">Slovensko</a> |
|
|
| <a href="/philosophy/free-sw.sv.html">Svenska</a> |
|
|
| <a href="/philosophy/free-sw.tr.html">Türkçe</a><!-- Please keep this list alphabetical --> |
|
|
] |
|
476 |
</p> |
</p> |
|
</div> |
|
477 |
|
|
|
<div class="copyright"> |
|
478 |
<p> |
<p> |
479 |
Powrót do <a href="/home.pl.html">strony g³ównej Projektu GNU</a>. |
Jeśli okaże się to niemożliwe i rzeczywiście będziecie potrzebować |
480 |
|
nowej licencji, to korzystając z naszej pomocy możecie być pewni, |
481 |
|
że będzie to faktycznie licencja wolnego oprogramowania |
482 |
|
i unikniecie różnych problemów praktycznych. |
483 |
</p> |
</p> |
484 |
|
|
485 |
|
<h3 id="beyond-software">Poza oprogramowaniem</h3> |
486 |
|
|
487 |
<p> |
<p> |
488 |
Pytania dotycz±ce GNU i FSF prosimy kierowaæ na adres |
<a href="/philosophy/free-doc.html">Podręczniki do oprogramowania muszą |
489 |
<a href="mailto:gnu@gnu.org"><em>gnu@gnu.org</em></a>. |
być wolne</a>, z tego samego powodu, dla którego oprogramowanie musi |
490 |
Istniej± tak¿e |
być wolne, a także dlatego, że podręczniki są w istocie |
491 |
<a href="/home.pl.html#ContactInfo">inne sposoby skontaktowania siê</a> |
częścią oprogramowania. |
|
z FSF. |
|
|
<br /> |
|
|
Uwagi dotycz±ce naszych stron internetowych prosimy wysy³aæ na adres |
|
|
<a href="mailto:webmasters@www.gnu.org"><em>webmasters@www.gnu.org</em></a>, |
|
|
natomiast inne pytania na adres |
|
|
<a href="mailto:gnu@gnu.org"><em>gnu@gnu.org</em></a>. |
|
492 |
</p> |
</p> |
493 |
|
|
494 |
<p> |
<p> |
495 |
Copyright (C) 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, |
Te same argumenty są prawdziwe także w przypadku innych rodzajów dzieł |
496 |
Free Software Foundation, Inc., 59 Temple Place - Suite 330, |
praktycznego użytku — to znaczy takich, które zawierajÄ… przydatnÄ… |
497 |
Boston, MA 02111, USA |
wiedzę, jak na przykład materiały edukacyjne i źródłowe. <a |
498 |
<br /> |
href="http://wikipedia.org">Wikipedia</a> jest najbardziej znanym |
499 |
Verbatim copying and distribution of this entire article is |
przykładem. |
|
permitted in any medium, provided this notice is preserved. |
|
|
<br /> |
|
|
Zezwala siê na wykonywanie i dystrybucjê wiernych kopii tego tekstu, |
|
|
niezale¿nie od no¶nika, pod warunkiem zachowania niniejszego zezwolenia. |
|
500 |
</p> |
</p> |
501 |
|
|
502 |
<p> |
<p> |
503 |
T³umaczenie: |
Każde dzieło <em>może</em> być wolne i dlatego definicja wolnego |
504 |
<a href="/server/standards/README.Polish-translation.pl.html"><em>Grupa t³umaczy witryny Projektu GNU</em></a> |
oprogramowania została poszerzona o definicję <a |
505 |
(<a |
href="http://freedomdefined.org/"> wolnych dzieł kultury</a> dotyczącą dzieł |
506 |
href="mailto:web-translators-pl@gnu.org"><em>web-translators-pl@gnu.org</em></a>). |
dowolnego rodzaju. |
|
<br /> |
|
507 |
</p> |
</p> |
508 |
|
|
509 |
|
<h3 id="open-source">Open Source?</h3> |
510 |
|
|
511 |
<p> |
<p> |
512 |
|
Inna grupa używa terminu „open source” na oznaczenie czegoÅ› |
513 |
|
zbliżonego (lecz nie identycznego) do „wolnego |
514 |
|
oprogramowania”. Wolimy okreÅ›lenie „wolne oprogramowanie”, |
515 |
|
gdyż od chwili, gdy tylko usłyszy się, o które znaczenie przymiotnika |
516 |
|
w nim chodzi, przywołuje ono na myśl wolność. Słowo |
517 |
|
„open” ani „otwarte” <a |
518 |
|
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html"> nigdy nie wywołują |
519 |
|
takich skojarzeń</a>. |
520 |
|
</p> |
521 |
|
</div> |
522 |
|
|
523 |
|
<h3 id="History">Historia</h3> |
524 |
|
|
525 |
|
<p>Od czasu do czasu zmieniamy definicjÄ™ Wolnego |
526 |
|
Oprogramowania. Tutaj znajduje siÄ™ lista znacznych modyfikacji wraz |
527 |
|
z odnośnikami, by zilustrować co dokładnie uległo zmianom.</p> |
528 |
|
|
529 |
|
<ul> |
530 |
|
|
531 |
|
<li><a |
532 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.168&r2=1.169">Version |
533 |
|
1.169</a>: Explain more clearly why the four freedoms must apply to |
534 |
|
commercial activity. Explain why the four freedoms imply the freedom not to |
535 |
|
run the program and the freedom to delete it, so there is no need to state |
536 |
|
those as separate requirements.<a |
537 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.164&r2=1.165">Version |
538 |
|
1.165</a>: Wyjaśnić, że dowolne niedogodności w kodzie nie negują |
539 |
|
wolności 0, oraz że wolności 1 i 3 zezwalają użytkonikom |
540 |
|
na ich usunięcie.</li> |
541 |
|
|
542 |
|
<li><a |
543 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.164&r2=1.165">Version |
544 |
|
1.165</a>: Wyjaśnić, że dowolne niedogodności w kodzie nie negują |
545 |
|
wolności 0, oraz że wolności 1 i 3 zezwalają użytkonikom |
546 |
|
na ich usunięcie.</li> |
547 |
|
|
548 |
|
<li><a |
549 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.152&r2=1.153">Version |
550 |
|
1.153</a>: Doprecyzować, że wolność do uruchamiania programu |
551 |
|
oznacza, że nic Was nie powstrzymuje aby go uruchomić.</li> |
552 |
|
|
553 |
|
<li><a |
554 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.140&r2=1.141">Version |
555 |
|
1.141</a>: Wyjaśnić jaki kod musi być wolny.</li> |
556 |
|
|
557 |
|
<li><a |
558 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.134&r2=1.135">Version |
559 |
|
1.135</a>: Doprecyzować, że wolność 0 jest aby uruchamiać program |
560 |
|
w sposób jaki się chce.</li> |
561 |
|
|
562 |
|
<li><a |
563 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.133&r2=1.134">Version |
564 |
|
1.134</a>: Wolność 0 nie jest kwestią funkcjonalności programu.</li> |
565 |
|
|
566 |
|
<li><a |
567 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.130&r2=1.131">Wersja |
568 |
|
1.131</a>: Wolna licencja nie może wymagać dotrzymywania warunków niewolnej |
569 |
|
licencji innego programu.</li> |
570 |
|
|
571 |
|
<li><a |
572 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.128&r2=1.129">Wersja |
573 |
|
1.129</a>: Jasno określić, że wybór jurysdykcji prawa i miejsce |
574 |
|
składanie pozwów jest dozwolone. (Zawsze mieliśmy takie stanowisko.)</li> |
575 |
|
|
576 |
|
<li><a |
577 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.121&r2=1.122">Wersja |
578 |
|
1.122</a>: Wymóg kontroli eksportu jest problematyczny jeśli wymóg jest |
579 |
|
nietrywialny; w przeciwnym wypadku jest tylko potencjalnym problemem.</li> |
580 |
|
|
581 |
|
<li><a |
582 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.117&r2=1.118">Wersja |
583 |
|
1.118</a>: Wyjaśnienie: problemem jest prawo do robienia zmian, |
584 |
|
a nie jakich zmian siÄ™ dokonuje. Zmiany nie sÄ… ograniczone |
585 |
|
do „ulepszeÅ„”.</li> |
586 |
|
|
587 |
|
<li><a |
588 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.110&r2=1.111">Wersja |
589 |
|
1.111</a>: Wyjaśnienie 1.77 aby sprecyzować, że tylko wsteczne |
590 |
|
<em>ograniczenia</em> sÄ… niedopuszczalne. Posiadacze praw autorskich zawsze |
591 |
|
mogą dodać dodatkowe <em>przyzwolenia</em> na używanie twórczości |
592 |
|
poprzez wydanie twórczości równolegle na inne sposoby.</li> |
593 |
|
|
594 |
|
<li><a |
595 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.104&r2=1.105">Version |
596 |
|
1.105</a>: Wyjaśnienie, że w wolności 1. (już opisanej w wersji |
597 |
|
1.80), że to wlicza uruchamianie zmodyfikowanej wersji programu.</li> |
598 |
|
|
599 |
|
<li><a |
600 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.91&r2=1.92">Wersja |
601 |
|
1.92</a>: Wyjaśnienie, że zaciemniony kod nie kwalifikuje się jako kod |
602 |
|
źródłowy.</li> |
603 |
|
|
604 |
|
<li><a |
605 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.89&r2=1.90">Wersja |
606 |
|
1.90</a>: Wyjaśnienie, że wolność 3 oznacza prawo |
607 |
|
do rozpowszechniania kopii zmodyfikowanych bądź usprawnionych |
608 |
|
przez was wersji, a nie prawo do uczestniczenia w rozwoju |
609 |
|
czyjegoÅ› projektu </li> |
610 |
|
|
611 |
|
<li><a |
612 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.88&r2=1.89">Wersja |
613 |
|
1.89</a>: Wolność 3 zawiera prawo do udostępniania zmodyfikowanej |
614 |
|
wersji jako wolnego oprogramowania.</li> |
615 |
|
|
616 |
|
<li><a |
617 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.79&r2=1.80">Wersja1.80</a>: |
618 |
|
Wolność 1 musi być praktyczna, nie tylko teoretyczna; na przykład |
619 |
|
tiwoizacja.</li> |
620 |
|
|
621 |
|
<li><a |
622 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.76&r2=1.77">Wersja |
623 |
|
1.77</a>: Wyjaśnienie, że wszystkie wsteczne zmiany w licencji są |
624 |
|
nie do zaakceptowania, nawet jeśli nie jest to całkowita zmiana |
625 |
|
licencji.</li> |
626 |
|
|
627 |
|
<li><a |
628 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.73&r2=1.74">Wersja |
629 |
|
1.74</a>: Cztery wyjaśnienia odnośnie nie dość wyraźnych, |
630 |
|
lub podniesionych w niektórych miejscach lecz nie wszędzie |
631 |
|
odzwierciedlonych stwierdzeń: |
632 |
|
<ul> |
633 |
|
<li>"Usprawnienia" nie oznaczają, że licencja może faktycznie ograniczać |
634 |
|
to, jakiego typu zmodyfikowane wersje możecie udostępniać. Wolność 3 oznacza |
635 |
|
wolność do dystrybucji zmodyfikowanych wersji, nie tylko dokonanych |
636 |
|
zmian.</li> |
637 |
|
<li>Prawo do włączania istniejących modułów odnosi się do tych, które |
638 |
|
sÄ… odpowiednio licencjonowane.</li> |
639 |
|
<li>Wyraźne podsumowanie dotyczące kontroli eksportu.</li> |
640 |
|
<li>Wprowadzenie zmiany w licencji powoduje odwołanie starej licencji.</li> |
641 |
|
</ul> |
642 |
|
</li> |
643 |
|
|
644 |
|
<li><a |
645 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.56&r2=1.57">Wersja |
646 |
|
1.57</a>: Dodanie sekcji "Poza oprogramowaniem".</li> |
647 |
|
|
648 |
|
<li><a |
649 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.45&r2=1.46">Wersja |
650 |
|
1.46</a>: Wyjaśnienie czyje cele są istotne w wolności |
651 |
|
do uruchamiania programu w dowolnym celu.</li> |
652 |
|
|
653 |
|
<li><a |
654 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.40&r2=1.41">Wersja |
655 |
|
1.41</a>: Wyjaśnienie treści dotyczącej licencji opartych o umowy.</li> |
656 |
|
|
657 |
|
<li><a |
658 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.39&r2=1.40">Wersja |
659 |
|
1.40</a>: Wyjaśnienie, że wolna licencja musi pozwalać wam |
660 |
|
na wykorzystanie innego dostępnego wolnego oprogramowania w celu |
661 |
|
stworzenia waszej modyfikacji.</li> |
662 |
|
|
663 |
|
<li><a |
664 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.38&r2=1.39">Wersja |
665 |
|
1.39</a>: Zwrócenie uwagi na to, że dopuszczalne jest, gdy |
666 |
|
licencja nakazuje wam dostarczenie kodu źródłowego wersji programu, który |
667 |
|
udostępniacie do publicznego użytku.</li> |
668 |
|
|
669 |
|
<li><a |
670 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.30&r2=1.31">Wersja |
671 |
|
1.31</a>: Zwrócenie uwagi na to, że dopuszczalne jest, gdy |
672 |
|
licencja nakazuje wam wskazanie swojej osoby jako autora modyfikacji. Inne |
673 |
|
mniejsze wyjaśnienia.</li> |
674 |
|
|
675 |
|
<li><a |
676 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.22&r2=1.23">Wersja |
677 |
|
1.23</a>: Zwrócenie uwagi na potencjalne problemy związane |
678 |
|
z licencjami opartymi na umowach.</li> |
679 |
|
|
680 |
|
<li><a |
681 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.15&r2=1.16">Wersja |
682 |
|
1.16</a>: Wyjaśnienie dlaczego rozpowszechnianie postaci binarnej programu |
683 |
|
jest istotne.</li> |
684 |
|
|
685 |
|
<li><a |
686 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&r1=1.10&r2=1.11">Wersja |
687 |
|
1.11</a>: Informacja, że wolna licencja może wymagać od Was |
688 |
|
wysłania kopi wersji którą rozpowszechniacie poprzednim autorom, jeśli o to |
689 |
|
poproszÄ….</li> |
690 |
|
|
691 |
|
</ul> |
692 |
|
|
693 |
|
<p>Przerwy w numeracji powyżej spowodowane są tym, że dokonano wielu |
694 |
|
innych zmian, które nie miały bezpośredniego związku z definicją |
695 |
|
lub interpretacją. Przykładowo, lista nie zawiera zmian |
696 |
|
w formatowaniu, pisowni, interpunkcji, lub innych częściach |
697 |
|
strony. Kompletna historia zmian jest dostępna dostępna poprzez <a |
698 |
|
href="http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewvc/www/philosophy/free-sw.html?root=www&view=log">interfejs |
699 |
|
cvsweb</a>.</p> |
700 |
|
|
701 |
|
<h3 style="font-size:1em">Przypis</h3> |
702 |
|
<ol> |
703 |
|
<li id="f1">Powód dla którego numeracja jest 0, 1, 2 i 3 jest historczny. Około |
704 |
|
1990 roku były trzy wolności, ponumerowane 1, 2 i 3. Potem |
705 |
|
zauważyliśmy, że wolność do uruchamiania programu musi być wprost |
706 |
|
wymieniona. Było jasne, że to bardziej zasadnicza wolność niż pozostałe |
707 |
|
trzy, więc powinna je poprzedzić. Zamiast zmienić numery pozostałych, |
708 |
|
zrobiliśmy z tego wolność 0.</li> |
709 |
|
</ol> |
710 |
|
|
711 |
|
<div class="translators-notes"> |
712 |
|
|
713 |
|
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> |
714 |
|
</div> |
715 |
|
</div> |
716 |
|
|
717 |
|
<!-- for id="content", starts in the include above --> |
718 |
|
<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> |
719 |
|
<div id="footer"> |
720 |
|
<div class="unprintable"> |
721 |
|
|
722 |
|
<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a |
723 |
|
href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu |
724 |
|
z FSF można znaleźć na stronie <a |
725 |
|
href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających |
726 |
|
odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać |
727 |
|
na adres <a |
728 |
|
href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> |
729 |
|
|
730 |
|
<p> |
731 |
|
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, |
732 |
|
replace it with the translation of these two: |
733 |
|
|
734 |
|
We work hard and do our best to provide accurate, good quality |
735 |
|
translations. However, we are not exempt from imperfection. |
736 |
|
Please send your comments and general suggestions in this regard |
737 |
|
to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> |
738 |
|
|
739 |
|
<web-translators@gnu.org></a>.</p> |
740 |
|
|
741 |
|
<p>For information on coordinating and submitting translations of |
742 |
|
our web pages, see <a |
743 |
|
href="/server/standards/README.translations.html">Translations |
744 |
|
README</a>. --> |
745 |
|
Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, |
746 |
|
ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie |
747 |
|
tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy |
748 |
|
w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a |
749 |
|
href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej |
750 |
|
informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji |
751 |
|
tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a |
752 |
|
href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> |
753 |
|
</div> |
754 |
|
|
755 |
|
<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to |
756 |
|
files generated as part of manuals) on the GNU web server should |
757 |
|
be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this |
758 |
|
without talking with the webmasters or licensing team first. |
759 |
|
Please make sure the copyright date is consistent with the |
760 |
|
document. For web pages, it is ok to list just the latest year the |
761 |
|
document was modified, or published. |
762 |
|
|
763 |
|
If you wish to list earlier years, that is ok too. |
764 |
|
Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying |
765 |
|
years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable |
766 |
|
year, i.e., a year in which the document was published (including |
767 |
|
being publicly visible on the web or in a revision control system). |
768 |
|
|
769 |
|
There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers |
770 |
|
Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> |
771 |
|
<p>Copyright © 1996, 2002, 2004-2007, 2009-2019, Free Software Foundation, |
772 |
|
Inc.</p> |
773 |
|
|
774 |
|
<p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" |
775 |
|
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji |
776 |
|
Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych |
777 |
|
4.0 Międzynarodowe</a>.</p> |
778 |
|
|
779 |
|
<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> |
780 |
|
<div class="translators-credits"> |
781 |
|
|
782 |
|
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> |
783 |
|
TÅ‚umaczenie: Wojciech Kotwica 2001-2006, Mariusz Libera 2010, Tomasz |
784 |
|
Kozłowski 2010, Jan Owoc 2012-2017; poprawki: Jan Owoc 2010, 2011, 2020.</div> |
785 |
|
|
786 |
|
<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> |
787 |
Aktualizowane: |
Aktualizowane: |
788 |
<!-- timestamp start --> |
|
789 |
$Date$ $Author$ |
$Date$ |
790 |
|
|
791 |
<!-- timestamp end --> |
<!-- timestamp end --> |
792 |
</p> |
</p> |
793 |
</div> |
</div> |
794 |
|
</div> |
795 |
|
<!-- for class="inner", starts in the banner include --> |
796 |
</body> |
</body> |
797 |
</html> |
</html> |