| 1 |
<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/philosophy/bill-gates-and-other-communists.en.html" --> |
| 2 |
|
| 3 |
<!--#include virtual="/server/header.tr.html" --> |
| 4 |
<!-- Parent-Version: 1.96 --> |
| 5 |
<!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html --> |
| 6 |
<!--#set var="TAGS" value="essays laws patents" --> |
| 7 |
<!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" --> |
| 8 |
|
| 9 |
<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> |
| 10 |
<title>Bill Gates ve Diğer Komünistler - GNU Projesi - Özgür Yazılım Vakfı</title> |
| 11 |
|
| 12 |
<!--#include virtual="/philosophy/po/bill-gates-and-other-communists.translist" --> |
| 13 |
<!--#include virtual="/server/banner.tr.html" --> |
| 14 |
<!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.tr.html" --> |
| 15 |
<!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE--> |
| 16 |
<!--#include virtual="/server/top-addendum.tr.html" --> |
| 17 |
<div class="article reduced-width"> |
| 18 |
<h2>Bill Gates ve Diğer Komünistler</h2> |
| 19 |
|
| 20 |
<address class="byline">yazan Richard Stallman</address> |
| 21 |
|
| 22 |
<p>Bill Gates, CNET ile pek çok apayrı yasayı kapsayan bir terim olan “<a |
| 23 |
href="/philosophy/not-ipr.html">fikrî mülkiyet</a>” başlığı altında |
| 24 |
patentleri tartıştı. Tüm bu yasalara sınırsız destek vermeyen herkesin |
| 25 |
Komünist olduğunu söyledi. Komünist olmadığım ancak yazılım patentlerini |
| 26 |
yerdiğim için bu karalamanın bana yönelik olabileceğini düşündüm.</p> |
| 27 |
|
| 28 |
<p>“Fikrî mülkiyet” terimi, hakkında tek görüş olamayacak kadar |
| 29 |
geniştir. Gereksinimleri ve etkileri tamamen farklı olan telif hakkı yasası, |
| 30 |
patent yasası ve diğer çeşitli yasaları bir araya getirir. Dolayısıyla |
| 31 |
“fikrî mülkiyet” terimini kullanan birisinin genellikle ya |
| 32 |
kafasını karışıktır ya da kafanızı karıştırmaya çalışmaktadır. Bay Gates |
| 33 |
neden bu konuları aynı kefeye koyuyor? Görmezden geldiği farklılıkları |
| 34 |
inceleyelim.</p> |
| 35 |
|
| 36 |
<p>Yazılım geliştiricileri, telif hakkı yasasına karşı öfkeli değildir çünkü |
| 37 |
bir programın geliştiricisi, programın telif hakkına sahiptir: Programcılar, |
| 38 |
kodu kendileri yazdıkları sürece hiç kimsenin onların kodunda telif hakkı |
| 39 |
yoktur. Yabancıların, onlara karşı geçerli bir telif hakkı argümanı olma |
| 40 |
tehlikesi yoktur.</p> |
| 41 |
|
| 42 |
<p>Patentler, farklı bir hikayedir. Yazılım patentleri; programları veya kodu |
| 43 |
kapsamaz: Onlar, fikirleri (yöntemler, teknikler, özellikler, algoritmalar |
| 44 |
vb.) kapsar. Büyük bir program geliştirmek, binlerce fikrin |
| 45 |
birleştirilmesini gerekli kılar ve bunlardan birkaçı, yeni olsa bile geri |
| 46 |
kalanı her durumda geliştiricinin gördüğü programlar gibi başka kaynaklardan |
| 47 |
gelmiş olmalıdır. Bu fikirlerin her biri başkası tarafından |
| 48 |
patentlenebilseydi, her büyük program büyük olasılıkla yüzlerce patenti |
| 49 |
ihlal ederdi. Büyük bir program geliştirmek, yüzlerce potansiyel hukuk |
| 50 |
davasına maruz kalmak demektir. Yazılım patentleri; yazılım geliştiricileri |
| 51 |
ve kullanıcılar için bir tehlikedir. Patent yasası programın yürütülmesini |
| 52 |
kapsadığından ötürü kullanıcılar da dava edilebilir.</p> |
| 53 |
|
| 54 |
<p>Birkaç şanslı yazılım geliştiricisi, tehlikenin çoğundan kaçınır. Bunlar |
| 55 |
genellikle her biri binlerce patente sahip olan ve birbiriyle çapraz |
| 56 |
lisanslama gerçekleştiren büyük şirketlerdir. Bu, onlarla aynı şekilde |
| 57 |
davranamayacak durumda olan daha küçük rakiplerine göre bir avantaj |
| 58 |
sağlar. Bu nedenle yazılım patentleri için kulis yapanlar genellikle büyük |
| 59 |
şirketlerdir.</p> |
| 60 |
|
| 61 |
<p>Bugünün Microsoft'u, binlerce patentle büyük bir şirkettir. Microsoft |
| 62 |
mahkemede MS Windows için ana rekabetin “Linux,” (özgür yazılım |
| 63 |
GNU/Linux işletim sistemini kastediyorlar) olduğunu olduğunu söyledi. Sızan |
| 64 |
şirket içi belgeler, Microsoft'un GNU/Linux'un geliştirilmesini durdurmak |
| 65 |
için yazılım patentlerini kullanmayı amaçladığını söylüyor.</p> |
| 66 |
|
| 67 |
<p>Bay Gates, spam sorununa yönelik çözümü için yanıltıcı reklam yapmaya |
| 68 |
başladığında bunun, genel ağın denetimini ele geçirmek için patentleri |
| 69 |
kullanma planı olduğundan kuşkulanmıştım. Beklediğim gibi 2004'te Microsoft, |
| 70 |
IETF'ten Microsoft'un patentini almaya çalıştığı bir e-posta protokolünü |
| 71 |
onaylamasını istedi. Bu protokole ilişkin patent lisans politikası, özgür |
| 72 |
yazılımı tamamen yasaklamak için yazılmıştır. Bu posta protokolünü |
| 73 |
destekleyen hiçbir program özgür yazılım olarak, yani GNU GPL, MPL, Apache |
| 74 |
Lisansı veya herhangi bir başka özgür yazılım lisansı altında yayımlanamaz.</p> |
| 75 |
|
| 76 |
<p>IETF, Microsoft'un protokolünü reddetti ancak Microsoft, büyük İSS'leri yine |
| 77 |
de bu protokolün kullanılması için ikna etmeye çalışacağını söyledi. Bay |
| 78 |
Gates sayesinde artık herkesin uygulayabileceği protokollerle açık genel |
| 79 |
ağın, Komünizm olduğunu biliyoruz: bu ağ, ünlü Komünist ajan, ABD Savunma |
| 80 |
Bakanlığı tarafından kuruldu.</p> |
| 81 |
|
| 82 |
<p>Microsoft pazar nüfuzunu kullanarak, programlama sistemi seçimini fiilî bir |
| 83 |
standart olarak dayatabilir. Microsoft, kimi .NET uygulama yöntemlerinin |
| 84 |
patentini çoktan almış ve bu da milyonlarca kullanıcının devlet tarafından |
| 85 |
düzenlenmiş bir Microsoft tekeline yönlendirildiği kaygısını arttırmıştır.</p> |
| 86 |
|
| 87 |
<p>Ancak kapitalizm, tekel demektir: En azından Gates tarzı kapitalizm |
| 88 |
öyle. Bay Gates; programın özgürleştirilmesi, karmaşık yazılım yazabilmek |
| 89 |
için özgürleştirilmesi gerektiğini düşünen insanların Komünist olduğunu |
| 90 |
söylüyor. Ancak bu Komünistler, Microsoft'un yönetim kurulu toplantı odasına |
| 91 |
bile sızdılar. Bill Gates, 1991'de Microsoft çalışanlarına şunları |
| 92 |
söylemişti:</p> |
| 93 |
|
| 94 |
<blockquote> |
| 95 |
<p>İnsanlar bugünün fikirlerinin çoğu icat edildiğinde, patentlere nasıl sahip |
| 96 |
olunulacağını anlasaydı ve bu fikirleri patentleselerdi, endüstri bugün tam |
| 97 |
bir durgunluk içinde olurdu. … Kendisinin patenti olmayan müstakbel |
| 98 |
bir girişim, devlerin dayatmayı seçtiği ederi ödemek zorunda kalacaktır.</p> |
| 99 |
</blockquote> |
| 100 |
|
| 101 |
<p>Bay Gates'in sırrı açığa çıktı: O da bir “Komünist”ti, o da |
| 102 |
Microsoft bu devlerden biri olana dek yazılım patentlerinin zararlı olduğunu |
| 103 |
kabul ediyordu. Artık Microsoft; size ve bana seçtiği ederi dayatmak için |
| 104 |
yazılım patentlerini kullanmayı amaçlıyor. Ve karşı çıkarsak Bay Gates bize |
| 105 |
“Komünist” diyecek.</p> |
| 106 |
|
| 107 |
<p>Aşağılamadan korkmuyorsanız <a href="https://ffii.org">Özgür Bilgi Altyapısı |
| 108 |
Vakfı</a>'nı ziyaret edin ve Avrupa'da yazılım patentlerine karşı mücadeleye |
| 109 |
katılın. Avrupa Parlamentosunu bir kez ikna ettik (sağcı Avrupa Parlamentosu |
| 110 |
üyelerinden bile destek aldık) ve sizin yardımınızla bunu yine yapacağız.</p> |
| 111 |
|
| 112 |
<div class="infobox extra" role="complementary"> |
| 113 |
<hr /> |
| 114 |
<p>İlk olarak 2005'te <cite><a |
| 115 |
href="https://www.cnet.com/tech/tech-industry/bill-gates-and-other-communists/"> |
| 116 |
CNET.com</a></cite>'da yayımlandı.</p> |
| 117 |
</div> |
| 118 |
</div> |
| 119 |
|
| 120 |
<div class="translators-notes"> |
| 121 |
|
| 122 |
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> |
| 123 |
</div> |
| 124 |
</div> |
| 125 |
|
| 126 |
<!-- for id="content", starts in the include above --> |
| 127 |
<!--#include virtual="/server/footer.tr.html" --> |
| 128 |
<div id="footer" role="contentinfo"> |
| 129 |
<div class="unprintable"> |
| 130 |
|
| 131 |
<p>Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a |
| 132 |
href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a> adresine iletin. FSF ile |
| 133 |
iletişim kurmanın <a href="/contact/">başka yolları</a> da vardır. Lütfen |
| 134 |
çalışmayan bağlantıları ve başka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a |
| 135 |
href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a> adresine |
| 136 |
gönderin.</p> |
| 137 |
|
| 138 |
<p> |
| 139 |
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, |
| 140 |
replace it with the translation of these two: |
| 141 |
|
| 142 |
We work hard and do our best to provide accurate, good quality |
| 143 |
translations. However, we are not exempt from imperfection. |
| 144 |
Please send your comments and general suggestions in this regard |
| 145 |
to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> |
| 146 |
|
| 147 |
<web-translators@gnu.org></a>.</p> |
| 148 |
|
| 149 |
<p>For information on coordinating and contributing translations of |
| 150 |
our web pages, see <a |
| 151 |
href="/server/standards/README.translations.html">Translations |
| 152 |
README</a>. --> |
| 153 |
Çevirilerimizde bulmuş olabileceğiniz hataları, aklınızdaki soru ve |
| 154 |
önerilerinizi lütfen <a |
| 155 |
href="mailto:web-translators@gnu.org">bize bildirin</a>.</p><p>Bu |
| 156 |
yazının çeviri düzenlemesi ve sunuşu ile ilgili bilgi için lütfen <a |
| 157 |
href="/server/standards/README.translations.html">Çeviriler BENİOKU</a> |
| 158 |
sayfasına bakın. Bu sayfanın ve diğer tüm sayfaların Türkçe çevirileri |
| 159 |
gönüllüler tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliği yüksek bir <a |
| 160 |
href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak istiyorsanız, <a |
| 161 |
href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr">çalışma sayfamızı</a> |
| 162 |
ziyaret edebilirsiniz.</p> |
| 163 |
</div> |
| 164 |
|
| 165 |
<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to |
| 166 |
files generated as part of manuals) on the GNU web server should |
| 167 |
be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this |
| 168 |
without talking with the webmasters or licensing team first. |
| 169 |
Please make sure the copyright date is consistent with the |
| 170 |
document. For web pages, it is ok to list just the latest year the |
| 171 |
document was modified, or published. |
| 172 |
|
| 173 |
If you wish to list earlier years, that is ok too. |
| 174 |
Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying |
| 175 |
years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable |
| 176 |
year, i.e., a year in which the document was published (including |
| 177 |
being publicly visible on the web or in a revision control system). |
| 178 |
|
| 179 |
There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers |
| 180 |
Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> |
| 181 |
<p>Copyright © 2005, 2021, 2022 Richard Stallman</p> |
| 182 |
|
| 183 |
<p>Bu sayfa <a rel="license" |
| 184 |
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.tr">Creative |
| 185 |
Commons Alıntı-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı</a> altında |
| 186 |
lisanslanmıştır.</p> |
| 187 |
|
| 188 |
<!--#include virtual="/server/bottom-notes.tr.html" --> |
| 189 |
<div class="translators-credits"> |
| 190 |
|
| 191 |
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> |
| 192 |
<p><strong>Çeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p> |
| 193 |
<ul> |
| 194 |
<li>The FLOSS Information <a |
| 195 |
href="mailto:theflossinformation@gmail.com"><theflossinformation@gmail.com></a>, |
| 196 |
2020.</li> |
| 197 |
</ul></div> |
| 198 |
|
| 199 |
<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> |
| 200 |
Son Güncelleme: |
| 201 |
|
| 202 |
$Date: 2022/03/05 13:55:25 $ |
| 203 |
|
| 204 |
<!-- timestamp end --> |
| 205 |
</p> |
| 206 |
</div> |
| 207 |
</div> |
| 208 |
<!-- for class="inner", starts in the banner include --> |
| 209 |
</body> |
| 210 |
</html> |