browse.php

<!--#set var="PO_FILE"
 value='<a href="/philosophy/po/categories.pl.po">
 https://www.gnu.org/philosophy/po/categories.pl.po</a>'
 --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/categories.html"
 --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/categories.pl-diff.html"
 --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2022-11-23" -->

<!--#include virtual="/server/header.pl.html" -->
<!-- Parent-Version: 1.96 -->
<!-- This page is derived from /server/standards/boilerplate.html -->
<!--#set var="TAGS" value="essays term" -->
<!--#set var="DISABLE_TOP_ADDENDUM" value="yes" -->

<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
<title>Kategorie Wolnego i&nbsp;Niewolnego Oprogramowania - Projekt GNU - Free
Software Foundation</title>
<style type="text/css" media="screen"><!--
#diagram { width: 32em; max-width: 100%; margin: 2.5em auto 2em; }
#diagram img { width: 29.9em; height: auto; overflow: auto; }
#diagram p { font-size: .88em; text-align: justify; }
-->
</style>

<!--#include virtual="/philosophy/po/categories.translist" -->
<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" -->
<!--#include virtual="/philosophy/ph-breadcrumb.pl.html" -->
<!--GNUN: OUT-OF-DATE NOTICE-->
<!--#include virtual="/server/outdated.pl.html" -->
<!--#include virtual="/server/top-addendum.pl.html" -->
<div class="article reduced-width">
<h2>Kategorie wolnego i&nbsp;niewolnego oprogramowania</h2>

<!-- GNUN: localize URL /philosophy/category.png -->
<div id="diagram" class="c" role="figure" aria-labelledby="caption">
<img src="/philosophy/category.png" alt="[Kategorie oprogramowania]" />
      <p id="caption">
      Ten diagram, autorstwa Chao-Kuei a&nbsp;niedawno zaktualizowany przez kilka
innych osób, wyjaśnia zależności między różnymi kategoriami
oprogramowania. Jest dostępny jako <a
href="/philosophy/category.svg">skalowana grafika wektorowa</a>
oraz&nbsp;jako <a href="/philosophy/category.fig">dokument XFig</a>,
na&nbsp;warunkach umowy jakiejkolwiek z&nbsp;licencji GNU GPL v2
oraz&nbsp;późniejszych, GNU FDL v1.2 oraz&nbsp;późniejszych oraz&nbsp;na
zasadzie Creative Commons Attribute-Share Alike v2.0 i&nbsp;późniejszych.</p>
</div>

<div class="announcement" role="complementary">
<p>Zwróćcie też uwagę na&nbsp;<a href="/philosophy/words-to-avoid.html">Mylące
słowa, których prawdopodobnie wolelibyście unikać</a>.</p>
</div>

<h3 id="FreeSoftware">Wolne oprogramowanie [<em>Free software</em>]</h3>

        <p>Wolne oprogramowanie, czyli&nbsp;<em>free software</em>, rozpowszechniane
jest na&nbsp;zasadach, które pozwalają każdemu na&nbsp;użytkowanie go,
kopiowanie i&nbsp;rozpowszechnianie w&nbsp;postaci niezmienionej
lub&nbsp;z&nbsp;modyfikacjami, za&nbsp;darmo lub&nbsp;za
opłatą. W&nbsp;szczególności oznacza to, że&nbsp;jego kod źródłowy musi być
dostępny. &bdquo;Jeśli coś nie jest źródłem — nie jest programem&rdquo;. To
uproszczona definicja, prosimy zapoznać się również z&nbsp;jej <a
href="/philosophy/free-sw.html">pełną wersją</a>.</p>

        <p>Jeśli jakiś program jest wolny, to potencjalnie może zostać włączony
do&nbsp;wolnego systemu operacyjnego, takiego jak GNU lub&nbsp;jednej
z&nbsp;wolnych wersji systemu <a
href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a>.</p>

        <p>Istnieje wiele różnych metod uczynienia programu wolnym — wiele
szczegółowych kwestii, które można rozstrzygnąć na&nbsp;więcej niż jeden
sposobów, wciąż pozostawiając program wolnym. Niektóre z&nbsp;możliwych
wariantów opisane są poniżej. Więcej informacji na&nbsp;temat konkretnych
licencji wolnego oprogramowania zawartych jest na&nbsp;<a
href="/licenses/license-list.html">stronie z&nbsp;listą licencji</a>.</p>

        <p>Wolne oprogramowanie to kwestia wolności, nie ceny. Jednak&nbsp;firmy
piszące prawnie zastrzeżone programy czasami używają terminu &bdquo;free
software&rdquo; odnosząc go do&nbsp;ceny [w angielskim &bdquo;free&rdquo;
oznacza &bdquo;wolny&rdquo;, ale&nbsp;też
&bdquo;darmowy&rdquo;]. W&nbsp;niektórych przypadkach znaczy to,
że&nbsp;można uzyskać kopię binarną bez&nbsp;opłaty, w&nbsp;innych,
że&nbsp;kopia dołączana jest do&nbsp;komputera, który kupujesz. Coś takiego
nie ma nic wspólnego z&nbsp;tym, jak my rozumiemy wolne oprogramowanie
w&nbsp;projekcie GNU.</p>

        <p>W&nbsp;związku z&nbsp;potencjalną możliwością pomyłki, gdy firma
programistyczna twierdzi, że&nbsp;jej produkt jest <em>free software</em>,
warto zawsze sprawdzić faktyczne warunki dystrybucji, aby&nbsp;upewnić się,
czy&nbsp;użytkownicy rzeczywiście mają wszystkie wolności, które wynikają
z&nbsp;idei wolnego oprogramowania. Czasem program jest rzeczywiście wolny,
a&nbsp;czasem nie.</p>

        <p>W&nbsp;angielskim słowo &bdquo;free&rdquo;, używane na&nbsp;ogół
w&nbsp;znaczeniu &bdquo;wolny&rdquo;, &bdquo;swobodny&rdquo; może też
znaczyć &bdquo;darmowy&rdquo;. W&nbsp;wielu językach są to dwa odrębne
słowa, na&nbsp;przykład, we francuskim istnieje &bdquo;libre&rdquo;
i&nbsp;&bdquo;gratuit&rdquo;. W&nbsp;angielskim; jest słowo
&bdquo;gratis&rdquo;, które jednoznacznie odnosi się do&nbsp;ceny,
jednak&nbsp;brak przymiotnika, który jednoznacznie odnosiłby się
do&nbsp;wolności. Zapoznajcie się z&nbsp;naszą listą <a href=
"/philosophy/fs-translations.html">tłumaczeń terminu &bdquo;wolne
oprogramowanie&rdquo;</a> na&nbsp;inne języki.</p>

        <p>Wolne programy są często <a href="/software/reliability.html">bardziej
niezawodne</a> niż te, które wolne nie są.</p>

<h3 id="OpenSource">Oprogramowanie &bdquo;Open Source&rdquo;</h3>

        <p>
        Niektórzy ludzie używają terminu &bdquo;oprogramowanie open source&rdquo;
[dosłownie: &bdquo;otwarte źródło&rdquo;], mając na&nbsp;myśli mniej więcej
to samo, co wolne oprogramowanie. Jednak&nbsp;nie jest to dokładnie ten sam
rodzaj oprogramowania: zaakceptowali oni pewne ograniczenia licencyjne,
które my uważamy za&nbsp;zbyt restrykcyjne. Istnieją również licencje
wolnego oprogramowania, których oni nie akceptują. Jednak&nbsp;różnice
w&nbsp;praktyce są dość małe: znamy tylko kilka przykładów kodu, który jest
open source, a&nbsp;nie jest wolnym oprogramowaniem. Teoretycznie mogłoby
być wolne oprogramowanie, które jest odrzucone jako open source,
ale&nbsp;nie wiemy czy&nbsp;taki przekład istnieje.</p>
        <p>Wolimy termin &bdquo;<a
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">wolne
oprogramowanie</a>&rdquo;, ponieważ&nbsp;odwołuje się on do&nbsp;wolności,
a&nbsp;określenie &bdquo;open source&rdquo; nie.</p>

<h3 id="PublicDomainSoftware">Oprogramowanie będące dobrem publicznym [<em>Public domain software</em>]</h3>

        <p>Oprogramowanie w&nbsp;domenie publicznej [<em>public domain software</em>],
to programy nie objęte prawem autorskim. Jeśli kod źródłowy jest dobrem
publicznym, to jest to specjalny przypadek <a
href="#Non-CopyleftedFreeSoftware">wolnego oprogramowania nieobjętego przez
copyleft</a>, co znaczy, że&nbsp;niektóre z&nbsp;jego kopii
lub&nbsp;zmodyfikowanych wersji mogą być niewolne.</p>

        <p>W&nbsp;niektórych przypadkach program wykonywalny należy do&nbsp;domeny
publicznej, ale&nbsp;jego kod źródłowy nie jest dostępny. Nie jest to
wówczas wolne oprogramowanie, gdyż ono wymaga dostępności kodu
źródłowego. Większość wolnego oprogramowania nie jest dobrem publicznym —
jest objęta prawami autorskimi, a&nbsp;posiadacze tych praw udzielili
wszystkim pozwolenia na&nbsp;swobodne korzystanie z&nbsp;oprogramowania,
które stworzyli. Zrobili to, stosując odpowiednią licencję — licencję
wolnego oprogramowania.</p>

        <p>Niekiedy używa się pojęcia &bdquo;public domain&rdquo; w&nbsp;sposób
nieprecyzyjny, mając na&nbsp;myśli <a
href="#FreeSoftware">&bdquo;darmowy&rdquo;</a> lub&nbsp;&bdquo;dostępny
bez&nbsp;opłat&rdquo;. Jednakże &bdquo;public domain&rdquo; jest terminem
prawniczym i&nbsp;oznacza, dokładnie, &bdquo;nie stanowiący przedmiotu prawa
autorskiego&rdquo; [<em>not copyrighted</em>]. Zalecamy, dla jasności,
stosowanie &bdquo;public domain&rdquo; tylko w&nbsp;tym sensie,
a&nbsp;innych terminów do&nbsp;oddania innych znaczeń.</p>

        <p>Zgodnie z&nbsp;Konwencją Berneńską, podpisaną przez większość krajów,
wszystko, co zostanie zapisane, staje się automatycznie objęte prawem
autorskim. Dotyczy to także programów. Dlatego&nbsp;też, jeśli chcecie
udostępnić napisany przez siebie program jako dobro publiczne, musicie
podjąć pewne kroki prawne, żeby zrzec się swoich praw
autorskich. W&nbsp;przeciwnym razie, program pozostanie takim prawem objęty.</p>

<h3 id="CopyleftedSoftware">Oprogramowanie objęte copyleft</h3>

        <p>Oprogramowanie copyleft to wolne programy, których warunki rozpowszechniania
zapewniają, że&nbsp;wszystkie kopie będą miały podobne warunki
rozpowszechniania. Zwykle licencje copyleft nie pozwalają redystrybutorom
na&nbsp;dodawanie dodatkowych ograniczeń przy dalszym rozpowszechnianiu
lub&nbsp;modyfikacji programu (kilka szczególnie łagodnych ograniczeń jest
dozwolonych). To chroni program i&nbsp;jego zmodyfikowane wersje przed
niektórymi sposobami zmieniania programu w&nbsp;program własnościowy.</p>

        <p>Niektóre licencje copyleft, takie jak GPL w&nbsp;wersji 3, uniemożliwiają
inne metody przekształcania programów w&nbsp;oprogramowanie własnościowe,
takie jak <a href="/licenses/rms-why-gplv3.html">tivoization</a>.</p> 

        <p>W&nbsp;Projekcie GNU stosujemy copyleft do&nbsp;prawie całego oprogramowania
jakie piszemy, gdyż naszym celem jest dać każdemu użytkownikowi wolności
wynikające z&nbsp;pojęcia &bdquo;wolne
oprogramowanie&rdquo;. Na&nbsp;stronie <a href=
"/licenses/copyleft.html">Czym jest copyleft</a> znajduje się szczegółowe
wyjaśnienie sposobu działania copyleft i&nbsp;powodów, dla których stosujemy
to rozwiązanie.</p>

        <p>Copyleft jest pojęciem ogólnym — żeby faktycznie program podlegał licencji
typu copyleft należy użyć konkretnego zestawu warunków
dystrybucyjnych. Istnieje wiele możliwych sposobów napisania warunków
dystrybucji zgodnych z&nbsp;copyleft, więc&nbsp;w&nbsp;zasadzie dla wolnego
oprogramowania może istnieć wiele licencji typu copyleft. Niemniej jednak,
w&nbsp;praktyce niemal całe oprogramowanie wydane na&nbsp;zasadach copyleft
korzysta z&nbsp;<a href="/licenses/gpl.html">Powszechnej Licencji Publicznej
GNU</a> [<em>GNU General Public License</em>]. Dwie różne licencje typu
copyleft są na&nbsp;ogół ze sobą &bdquo;niezgodne&rdquo;,
&bdquo;niekompatybilne&rdquo;, co znaczy, że&nbsp;łączenie kodu objętego
jedną z&nbsp;tych licencji z&nbsp;kodem objętym drugą jest
nielegalne. Dlatego&nbsp;dobrze jest dla społeczności, jeśli wykorzystuje
się tylko jedną licencję copyleft.</p>

<h3 id="Non-CopyleftedFreeSoftware">Wolne oprogramowanie nie objęte przez copyleft</h3>

        <p>Wolne oprogramowanie nie objęte copyleft zawiera zezwolenie autora
na&nbsp;dalsze rozpowszechnianie i&nbsp;modyfikowanie, jak również
na&nbsp;nakładanie dodatkowych ograniczeń.</p>

        <p>Jeśli program jest wolny, ale&nbsp;nie objęty copyleft, to niektóre jego
kopie lub&nbsp;zmienione wersje mogą w&nbsp;ogóle nie być wolne. Jakaś firma
programistyczna może skompilować dany program, ze zmianami lub&nbsp;bez,
i&nbsp;rozpowszechniać plik wykonywalny jako <a
href="#ProprietarySoftware">prawnie zastrzeżony</a> produkt.</p>

        <p>Ilustruje to przypadek <a href="https://www.x.org/wiki/">Systemu X
Window</a>. Konsorcjum X wydawało X11 na&nbsp;warunkach dystrybucyjnych,
które czyniło go wolnym oprogramowaniem nie objętym copyleft, a&nbsp;dalsi
deweloperzy kontynuowali tą praktykę. Kopia na&nbsp;tych warunkach jest
wolnym oprogramowaniem. Jednakże, istnieją też wersje niewolne i&nbsp;są
popularne stacje robocze (w każdym razie były), i&nbsp;karty graficzne PC,
na&nbsp;których jedynie niewolne wersje działają. Jeśli używacie takiego
sprzętu, to X11 nie jest dla Was wolnym oprogramowaniem. <a
href="/philosophy/x.html">Programiści systemu X11 nawet uczynili go
na&nbsp;pewien czas niewolnym.</a> Byli to w&nbsp;stanie zrobić,
ponieważ&nbsp;inni dołączali swój kod na&nbsp;tej samej licencji nie objętej
copyleft.</p>

<h3 id="LaxPermissiveLicensedSoftware">Oprogramowanie na&nbsp;licencjach zbyt przyzwalających [<em>Lax permissive
licensed software</em>]</h3>

        <p>W&nbsp;skład licencji zbyt przyzwalających wchodzi licencja X11 oraz&nbsp;<a
href="/licenses/bsd.html">dwie licencje BSD</a>. Te licencje zezwalają
na&nbsp;prawie jakiekolwiek modyfikowanie kodu, włączając w&nbsp;to
redystrybucję prawnie zastrzeżonych binarii z&nbsp;lub bez&nbsp;zmian kodu
źródłowego.</p>

<h3 id="GPL-CoveredSoftware">Oprogramowanie objęte GPL</h3>

        <p>Powszechna Licencja Publiczna, <a href="/licenses/gpl.html">GNU GPL (General
Public License)</a>, to jeden z&nbsp;konkretnych zestawów warunków
rozpowszechniania służący do&nbsp;objęcia programu licencją typu
copyleft. Projekt GNU wydaje na&nbsp;jej warunkach większość swojego
oprogramowania.</p>

        <p>Nieporozumieniem jest zrównanie wolnego oprogramowania wraz
z&nbsp;oprogramowaniem objętym GPL.</p>

<h3 id="TheGNUsystem">System operacyjny GNU</h3>

        <p><a href="/gnu/gnu-history.html">System operacyjny GNU</a> to system
operacyjny podobny do&nbsp;Uniksa, składający się w&nbsp;całości
z&nbsp;wolnego oprogramowania, który rozwijamy w&nbsp;ramach Projektu GNU
od&nbsp;1984 roku.</p>

        <p>Uniksopodobny system operacyjny składa się z&nbsp;wielu programów. System
GNU zawiera <a href="#GNUsoftware">oficjalne pakiety GNU</a>, jak również
wiele innych pakietów, jak System X Window i&nbsp;TeX, które nie są
oprogramowaniem GNU.</p>

        <p>Pierwsze testowe wydanie pełnego systemu GNU miało miejsce w&nbsp;roku
1996. Obejmowało ono GNU Hurd, czyli&nbsp;rozwijane przez nas od&nbsp;1990
roku jądro systemu. W&nbsp;roku 2001 system GNU (wraz z&nbsp;jądrem GNU
Hurd) zaczął działać całkiem niezawodnie, jednak&nbsp;Hurdowi nadal brakuje
kilku ważnych elementów, więc&nbsp;nie jest szeroko
wykorzystywany. Tymczasem w&nbsp;latach 90. wielki sukces odniósł <a href=
"/gnu/linux-and-gnu.html">system GNU/Linux</a>, odgałęzienie systemu GNU,
które jako jądro wykorzystuje Linuksa zamiast GNU Hurd. To pokazuje,
że&nbsp;system GNU nie jest pojedynczym statycznym zestawem
programów. Użytkownicy oraz&nbsp;dystrybutorzy mogą wybierać różne pakiety
dostosowane do&nbsp;ich potrzeb i&nbsp;pragnień. Wynikiem tego jest wariant
systemu GNU.</p>

        <p>Ponieważ&nbsp;celem GNU jest wolność, każdy z&nbsp;poszczególnych składników
systemu GNU jest wolnym oprogramowaniem. Nie wszystkie jednak&nbsp;muszą być
objęte przez copyleft. Jednakże jakikolwiek rodzaj wolego oprogramowania
jest prawnie odpowiedni do&nbsp;dołączania, jeżeli&nbsp;tylko pomaga
osiągnąć techniczne założenia.</p>

<h3 id="GNUprograms">Programy GNU</h3>

        <p>Termin &bdquo;Programy GNU&rdquo; to synonim <a
href="#GNUsoftware">oprogramowania GNU</a>. Program Foo jest programem GNU
jeśli jest oprogramowaniem GNU. Czasem mówimy też, że&nbsp;jest
&bdquo;pakietem GNU&rdquo;.</p>

<h3 id="GNUsoftware">Oprogramowanie GNU</h3>

        <p><a href="/software/software.html">Oprogramowanie GNU</a> to oprogramowanie
wydane pod&nbsp;auspicjami <a href="/gnu/gnu-history.html">Projektu
GNU</a>. Jeśli jakiś program jest oprogramowaniem GNU, to jest również
programem lub&nbsp;pakietem GNU. W&nbsp;pliku README lub&nbsp;podręczniku
danego pakietu powinno być to wyraźnie napisane; wszystkie pakiety GNU
wskazano także w&nbsp;<a href="/directory">Katalogu wolnego
oprogramowania</a>.</p>

        <p>Większość oprogramowania GNU jest wydana na&nbsp;warunkach <a href=
"/licenses/copyleft.html">copyleft</a>, ale&nbsp;nie wszystkie;
jednak&nbsp;całość musi być <a href="/philosophy/free-sw.html">wolnym
oprogramowaniem</a>.</p>

        <p>Część oprogramowania GNU została napisana przez <a
href="https://www.fsf.org/about/staff/">pracowników</a> Fundacji Wolnego
Oprogramowania (<a href="https://www.fsf.org/">Free Software
Foundation</a>), ale&nbsp;większość jest wkładem <a
href="/people/people.html">ochotników</a>. (Niektórzy z&nbsp;tych ochotników
są opłacani przez firmy lub&nbsp;uniwersytety, ale&nbsp;dla nas są
ochotnicy.) Prawa autorskie do&nbsp;niektórych z&nbsp;wniesionych programów
ma Fundacja Wolnego Oprogramowania, a&nbsp;prawa do&nbsp;reszty mają ich
autorzy.</p>

<h3 id="FSF-CopyrightedGNUSoftware">Oprogramowanie GNU, do&nbsp;którego FSF posiada prawa autorskie</h3>

        <p>Deweloperzy paczek GNU mogą przekazać prawa autorskie FSF lub&nbsp;też
zatrzymać dka siebie. To jest ich wybór.</p>

        <p>Jeżeli&nbsp;zmienią copyright na&nbsp;GNU, program jest oprogramowaniem GNU,
do&nbsp;którego FSF posiada prawa autorskie. FSF może egzekwować warunki
licencji. Jeżeli&nbsp;zachowali prawa autorskie dla siebie, egzekwowanie
warunków licencji jest ich zadaniem.</p>
        
        <p>FSF z&nbsp;zasady nie przyjmuje praw autorskich oprogramowania, które nie
jest oficjalną paczką GNU.</p>

<h3 id="non-freeSoftware">Oprogramowanie niewolne [<em>non-free software</em>]</h3>

        <p>Oprogramowanie niewolne oznacza każde oprogramowanie, które nie jest
wolne. Kategoria ta obejmuje całe oprogramowanie, które zabrania używania,
rozpowszechniania lub&nbsp;modyfikacji, albo&nbsp;wymaga proszenia
o&nbsp;zgodę, albo&nbsp;jest tak ograniczone, że&nbsp;nie można efektywnie
używać.</p>

<h3 id="ProprietarySoftware">Oprogramowanie własnościowe</h3>

        <p>Oprogramowanie prawnie zastrzeżone to inna nazwa oprogramowania
niewolnego. W&nbsp;przeszłości dzieliliśmy oprogramowanie niewolne
na&nbsp;&bdquo;półwolne oprogramowanie&rdquo;, które mogłoby być
modyfikowane i&nbsp;rozpowszechnianie w&nbsp;celach niekomercyjnych,
oraz&nbsp;&bdquo;oprogramowanie własnościowe&rdquo;, które nie mogłoby być
modyfikowane i&nbsp;rozpowszechniane. Ale&nbsp;teraz porzuciliśmy to
i&nbsp;używamy nazwy &bdquo;oprogramowanie własnościowe&rdquo; jako synonim
oprogramowania niewolnego.</p>

        <p>W&nbsp;Fundacji Wolnego Oprogramowania (FSF) kierujemy się zasadą,
że&nbsp;nie możemy instalować na&nbsp;naszych komputerach żadnego programu
prawnie zastrzeżonego, z&nbsp;wyjątkiem instalacji tymczasowej wyłącznie
w&nbsp;konkretnym celu napisania wolnego programu, który by go
zastąpił. Z&nbsp;wyjątkiem takich przypadków, nie widzimy żadnego
usprawiedliwienia dla instalacji programu własnościowego.</p>

        <p>Na&nbsp;przykład, czuliśmy się usprawiedliwieni instalując na&nbsp;naszym
komputerze Uniksa w&nbsp;latach 80., ponieważ&nbsp;wykorzystywaliśmy go
do&nbsp;pisania jego wolnego zastępnika. Obecnie, ponieważ&nbsp;dostępne są
wolne systemy operacyjne, to usprawiedliwienie nie jest już aktualne. Nie
używamy żadnych niewolnych systemów operacyjnych a&nbsp;na każdym nowym
komputerze instalujemy całkowicie wolny system operacyjny.</p>

        <p>Nie nalegamy, by użytkownicy GNU, czy&nbsp;ofiarodawcy, musieli przestrzegać
tej zasady. Ustanowiliśmy ją dla siebie. Jednak&nbsp;mamy nadzieję,
że&nbsp;Wy także postanowicie się nią kierować, choćby dla wolności.</p>


<h3 id="freeware"><em>Freeware</em></h3>

        <p>Termin &bdquo;freeware&rdquo; nie ma jasnej uzgodnionej definicji,
ale&nbsp;jest powszechnie używany w&nbsp;odniesieniu do&nbsp;pakietów
oprogramowania, które zezwalają na&nbsp;dalsze rozpowszechnianie,
lecz&nbsp;nie na&nbsp;modyfikację (a&nbsp;ich kod źródłowy nie jest
dostępny). Pakiety te <em>nie są</em> wolnym oprogramowaniem,
więc&nbsp;prosimy o nieużywanie słowa &bdquo;freeware&rdquo;
na&nbsp;określenie wolnego oprogramowania.</p>

<h3 id="shareware"><em>Shareware</em></h3>

        <p>Shareware jest oprogramowaniem zawierającym zezwolenie na&nbsp;dalsze
rozpowszechnianie kopii, ale&nbsp;każdy, kto kontynuuje wykorzystywanie go
jest <em>zobowiązany</em> uiścić opłatę licencyjną.</p>

        <p>Shareware nie jest wolnym oprogramowaniem, ani&nbsp;nawet półwolnym. Wynika
to z&nbsp;dwóch powodów:</p>

        <ul>
        <li>W&nbsp;przypadku większości oprogramowania shareware kod źródłowy nie jest
dostępny, zatem&nbsp;nie da się go w&nbsp;ogóle modyfikować.</li>
        <li>W&nbsp;shareware nie ma zezwolenia na&nbsp;kopiowanie i&nbsp;instalację
bez&nbsp;uiszczenia opłaty licencyjnej, nawet dla osób prywatnych
zaangażowanych w&nbsp;działalność niekomercyjną. (W&nbsp;praktyce ludzie
często lekceważą warunki rozpowszechniania i&nbsp;instalują programy
shareware bez&nbsp;płacenia, jednak&nbsp;warunki dystrybucji na&nbsp;to nie
pozwalają.)</li>
        </ul>

<h3 id="PrivateSoftware">Oprogramowanie prywatne [<em>Private software</em>]</h3>
        <p>Oprogramowanie prywatne lub&nbsp;wykonane na&nbsp;zamówienie, to programy
powstałe dla jednego użytkownika (zwykle instytucji
lub&nbsp;przedsiębiorstwa). Użytkownik przechowuje taki program
i&nbsp;korzysta z&nbsp;niego, nie udostępniając go ogółowi
ani&nbsp;w&nbsp;postaci kodu źródłowego, ani&nbsp;binariów.</p>
        <p>Prywatny program jest wolnym oprogramowaniem (w dowolnym, trywialnym
sensie), jeżeli&nbsp;jego grupa użytkowników mają zapewnione cztery zasady
wolności. W&nbsp;szczególności, jeżeli&nbsp;użytkownik posiada pełne prawa
do&nbsp;prywatnego programu, to jest on wolny. Jednakże,
jeżeli&nbsp;użytkownik rozprowadza kopie innym i&nbsp;nie zapewnia czterych
zasad wolności wraz z&nbsp;tymi kopiami, to kopie te nie są wolnym
oprogramowaniem.</p>

        <p>Wolne oprogramowanie jest kwestią wolności a&nbsp;nie dostępu. Ogólnie rzecz
biorąc nie uważamy, żeby napisanie programu i&nbsp;następnie niewydanie go
było czymś złym. Istnieją przypadki programów tak ważnych, że&nbsp;odmowa
ich upublicznienia byłoby czymś złym dla ludzkości. Jednakże większość
programów nie jest aż tak fenomenalna i&nbsp;wstrzymywanie się od&nbsp;ich
wydania nie jest szczególnie szkodliwe. Dlatego&nbsp;rozwijanie
oprogramowania prywatnego nie narusza zasad ruchu na&nbsp;rzecz wolnego
oprogramowania.</p>

        <p>Prawie cała praca dostępna dla programistów to rozwijanie prywatnego
oprogramowania. Wynika z&nbsp;tego, że&nbsp;większość programistycznej pracy
jest, lub&nbsp;mogłaby być, wykonywana w&nbsp;sposób zgodny z&nbsp;zasadami
ruchu na&nbsp;rzecz wolnego oprogramowania.</p>

<h3 id="commercialSoftware">Oprogramowanie komercyjne [<em>commercial software</em>]</h3>

        <p> &bdquo;Komercyjne&rdquo; [<em>commercial</em>] i&nbsp;&bdquo;prawnie
zastrzeżone&rdquo; [<em>proprietary</em>] to nie to samo! Oprogramowanie
komercyjne to oprogramowanie tworzone przez przedsiębiorstwa, których celem
jest zarabianie pieniędzy na&nbsp;jego wykorzystywaniu.  Większość programów
komercyjnych jest <a href="#ProprietarySoftware">prawnie zastrzeżona</a>,
ale&nbsp;istnieje komercyjne wolne oprogramowanie i&nbsp;niewolne
oprogramowanie niekomercyjne.</p>

        <p>Na&nbsp;przykład, GNU Ada jest rozwijana przez firmę. GNU Ada jest zawsze
rozpowszechniana na&nbsp;warunkach GNU GPL i&nbsp;każda jej kopia jest
wolnym oprogramowaniem, ale&nbsp;jej autorzy sprzedają usługi pomocy
technicznej. Gdy ich przedstawiciele handlowi spotykają się
z&nbsp;potencjalnymi klientami, czasami klienci mówią &bdquo;Czulibyśmy się
bezpieczniej z&nbsp;komercyjnym kompilatorem&rdquo;. Na&nbsp;co sprzedawcy
odpowiadają: &bdquo;GNU Ada <em>jest</em> kompilatorem komercyjnym, który
równocześnie jest wolnym oprogramowaniem&rdquo;.</p>
        <p>Dla projektu GNU priorytety są w&nbsp;innym porządku: najważniejszą rzeczą
jest to, że&nbsp;GNU Ada jest wolnym oprogramowaniem. To, czy&nbsp;jest ono
komercyjne czy&nbsp;nie, to szczegół. Jednak&nbsp;dodatkowy rozwój GNU Ady
wynikający z&nbsp;jej komercyjnego charakteru jest niewątpliwie korzystny.</p>
        <p>Prosimy o&nbsp;rozpowszechnienie informacji o&nbsp;tym, że&nbsp;możliwe jest
komercyjne wolne oprogramowanie. Możecie nam w&nbsp;tym pomóc starając się
nie mówić &bdquo;komercyjne&rdquo;, gdy macie na&nbsp;myśli &bdquo;prawnie
zastrzeżone&rdquo;.</p>
</div>

<div class="translators-notes">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 </div>
</div>

<!-- for id="content", starts in the include above -->
<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" -->
<div id="footer" role="contentinfo">
<div class="unprintable">

<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i&nbsp;FSF prosimy kierować na&nbsp;adres <a
href="mailto:gnu@gnu.org">&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>. Inne metody kontaktu
z&nbsp;FSF można znaleźć na&nbsp;stronie <a
href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających
odnośnikach oraz&nbsp;inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać
na&nbsp;adres <a
href="mailto:web-translators@gnu.org">&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

<p>
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
        replace it with the translation of these two:

        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
        Please send your comments and general suggestions in this regard
        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org">

        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>

        <p>For information on coordinating and contributing translations of
        our web pages, see <a
        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
        README</a>. -->
Staramy się, aby&nbsp;tłumaczenia były wierne i&nbsp;wysokiej jakości,
ale&nbsp;nie jesteśmy zwolnieni z&nbsp;niedoskonałości. Komentarze odnośnie
tłumaczenia polskiego oraz&nbsp;zgłoszenia dotyczące chęci współpracy
w&nbsp;tłumaczeniu prosimy kierować na&nbsp;adres <a
href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej
informacji na&nbsp;temat koordynacji oraz&nbsp;zgłaszania propozycji
tłumaczeń artykułów znajdziecie na&nbsp;<a
href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p>
</div>

<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
     be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
     without talking with the webmasters or licensing team first.
     Please make sure the copyright date is consistent with the
     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
     document was modified, or published.
     
     If you wish to list earlier years, that is ok too.
     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
     year, i.e., a year in which the document was published (including
     being publicly visible on the web or in a revision control system).
     
     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
<p>Copyright &copy; 1996-1998, 2001-2005, 2007, 2009-2012, 2015, 2019, 2021
Free Software Foundation, Inc.</p>

<p>Ta strona jest dostępna na&nbsp;<a rel="license"
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl">licencji
Creative Commons Uznanie autorstwa&nbsp;&ndash; Bez&nbsp;utworów zależnych
4.0 Międzynarodowe</a>.</p>

<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" -->
<div class="translators-credits">

<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
Tłumaczenie: Wojciech Kotwica 2001; poprawki: Wojciech Kotwica 2001, 2002,
2003, 2004, 2005, Radosław Moszczyński 2004, Marcin Wolak 2010, 2011, 2012,
Jan Owoc 2010, 2011, 2012, 2015, 2016, 2021.</div>

<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
Aktualizowane:

$Date: 2023/01/22 19:59:45 $

<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
</div>
<!-- for class="inner", starts in the banner include -->
</body>
</html>
savannah-hackers-public@gnu.org	ViewVC Help
Powered by ViewVC 1.1.26