1 |
|
<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/home.en.html" --> |
2 |
|
|
3 |
<!--#include virtual="/server/header.sq.html" --> |
<!--#include virtual="/server/header.sq.html" --> |
4 |
<!-- Parent-Version: 1.76 --> |
<!-- Parent-Version: 1.77 --> |
5 |
|
|
6 |
<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> |
<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> |
7 |
<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/home.en.html" --> |
<title>Sistemi Operativ GNU dhe Lëvizja për Software të Lirë</title> |
|
|
|
|
<title>Sistemi Operativ GNU</title> |
|
8 |
|
|
9 |
<meta http-equiv="Keywords" content="GNU, FSF, Free Software Foundation, Linux, Emacs, GCC, Unix, Software i |
<meta http-equiv="Keywords" content="GNU, FSF, Free Software Foundation, Linux, Emacs, GCC, Unix, Software i |
10 |
Lirë, Libre Software, Sistem Operativ, Kernel GNU, GNU Hurd" /> |
Lirë, Libre Software, Sistem Operativ, Kernel GNU, GNU Hurd" /> |
16 |
<!--#include virtual="/server/fs-gang-definitions.html" --> |
<!--#include virtual="/server/fs-gang-definitions.html" --> |
17 |
<!--#include virtual="/po/home.translist" --> |
<!--#include virtual="/po/home.translist" --> |
18 |
<!--#include virtual="/server/banner.sq.html" --> |
<!--#include virtual="/server/banner.sq.html" --> |
19 |
<p class="netscape4">Richard Stallman-i më Shtator 1983 njoftoi planin për zhvillimin e një |
<p class="netscape4">GNU është i vetmi sistem operativ i zhvilluar për t’i dhënë liri përdoruesve |
20 |
software-i sistem operativ të lirë, të ngjashëm me Unix-in, të quajtur |
të tij. Ç’është GNU-ja, dhe ç’liri është në lojë?</p> |
|
GNU. GNU është sistemi i vetëm operativ i zhvilluar posaçërisht për hir të |
|
|
lirisë së përdoruesit.</p> |
|
21 |
|
|
22 |
<div id="home"> |
<div id="home"> |
23 |
<div class="first-column"> |
<div class="first-column"> |
24 |
|
|
25 |
<h2>Ç'është GNU-ja?</h2> |
<h2>Ç’është GNU-ja?</h2> |
26 |
|
|
27 |
<p>GNU-ja është një sistem operativ i ngjashëm me Unix-in, që është <a |
<p>GNU-ja është një sistem operativ <a href="/philosophy/free-sw.html">software |
28 |
href="/philosophy/free-sw.html">software i lirë</a>—respekton lirinë |
i lirë</a>—që domethënë, respekton lirinë e përdoruesit. Zhvillimi i |
29 |
tuaj. Mundeni të instaloni <a href="/distros/free-distros.html"> versione |
GNU-së u bëri të mundur përdorimin e një kompjuteri pa software që |
30 |
të GNU-së</a> (më saktë, sisteme GNU/Linux) që janë krejtësisht |
nëpërkëmbin lirinë tuaj.</p> |
31 |
<em>software</em> i lirë. <a href="/provide.html">Çfarë ofrojmë</a>.</p> |
|
32 |
|
<p>Këshillojmë <a href="/distros/free-distros.html">versione të instalueshëm të |
33 |
|
GNU-së</a> (më saktë, shpërndarje GNU/Linux) që janë plotësisht software i |
34 |
|
lirë. <a href="#More-GNU">Më tepër mbi GNU-në gjeni më poshtë</a>.</p> |
35 |
|
|
36 |
<p class="c"><a href="/distros/screenshot.html"><img |
<p class="c"><a href="/distros/screenshot.html"><img |
37 |
src="/graphics/t-desktop-4-small.jpg" alt="Foto ekrani nga GNU-ja" |
src="/graphics/t-desktop-4-fixed.jpg" alt="Foto ekrani nga GNU-ja" |
38 |
/></a></p> |
/></a></p> |
39 |
|
|
40 |
<p><a href="/gnu/gnu.html">Projekti GNU</a> zuri fill më 1984, që të zhvillohej |
<h2>Ç’është Lëvizja Për Software-i i Lirë?</h2> |
|
sistemi GNU. Emri “GNU” është akronim rekursiv i “GNU's |
|
|
Not Unix!”. <a |
|
|
href="/pronunciation/pronunciation.html">“GNU” shqiptohet |
|
|
<em>gnu</em></a>, si një rrokje e vetme, si kur thuhet "gru" por duke |
|
|
zëvendësuar <em>r-në</em> me <em>n-në</em>.</p> |
|
|
|
|
|
<p>Sistemet operativë të ngjashëm me Unix-in ngrihen mbi një <a |
|
|
href="/software/">koleksion software-i</a> zbatimesh, librarish, dhe mjetesh |
|
|
programuesi, plus një program për shpërndarje burimesh dhe për komunikim me |
|
|
hardware-in, i njohur si kernel.</p> |
|
|
|
|
|
<p><a href="/software/hurd/hurd.html">Hurd, kerneli i vetë GNU-së</a>, ka edhe |
|
|
ca rrugë, deri sa të jetë i gatshëm për përdorim të përditshëm. Ndaj, |
|
|
zakonisht GNU-ja sot përdoret me një kernel të quajtur Linux. Kjo |
|
|
ndërthurje përfaqëson <a href="/gnu/linux-and-gnu.html"><strong>sistemin |
|
|
operativ GNU/Linux</strong></a>. GNU/Linux përdoret nga miliona vetë, edhe |
|
|
pse mjaft prej tyre <a href="/gnu/gnu-linux-faq.html">e quajnë gabimisht |
|
|
“Linux”</a>.</p> |
|
41 |
|
|
42 |
<h2>Ç'është Software-i i Lirë?</h2> |
<p>Lëvizja për software të lirë lufton që përdoruesit e kompjuterit të fitojnë |
43 |
|
lirinë që sjell software-i i lirë. Software-i i lirë vendos përdoruesit në |
44 |
|
kontroll të punës së tyre me kompjuter. Software-i jo i lirë i vendos |
45 |
|
përdoruesit nën pushtetin e zhvilluesit të software-it. Shihni <a |
46 |
|
href="https://www.fsf.org/blogs/rms/20140407-geneva-tedx-talk-free-software-free-society"> |
47 |
|
videon shpjeguese</a>.</p> |
48 |
|
|
49 |
|
<h2>Ç’është Software-i i Lirë?</h2> |
50 |
|
|
51 |
|
<p><strong>Software i Lirë do të thotë që përdoruesit janë të lirë të xhirojnë, |
52 |
|
kopjojnë, shpërndajnë, studiojnë, ndryshojnë dhe përmirësojnë |
53 |
|
software-in.</strong></p> |
54 |
|
|
55 |
|
<p>Software-i i Lirë është çështje lirie, jo çmimi. Për të kuptuar konceptin, |
56 |
|
do të duhej të sillnit në mend “i lirë” si te “fjala e |
57 |
|
lirë”, jo si te “birrë falas”.</p> |
58 |
|
|
59 |
<p>“<a href="/philosophy/free-sw.html">Software-i i Lirë</a>” është |
<p>Më saktë, software i lirë do të thotë që përdoruesit e një programi gëzojnë |
60 |
çështje lirie, jo çmimi. Për të kuptuar konceptin, do të duhej të sillnit |
<a href="/philosophy/free-sw.html">katër liritë thelbësore</a>:</p> |
|
në mend “i lirë” si te “fjala e lirë”, jo si te |
|
|
“birrë e lirë”.</p> |
|
|
|
|
|
<p><strong>Software-i i Lirë ka të bëjë me lirinë e përdoruesit të xhirojë, |
|
|
kopjojë, shpërndajë, studiojë, ndryshojë dhe përmirësojë |
|
|
software-in.</strong> Më saktë, lidhet me katër lloje lirie, për |
|
|
përdoruesit e software-it:</p> |
|
61 |
|
|
62 |
<ul> |
<ul> |
63 |
<li>Liria për të xhiruar programin, për çfarëdo qëllimi (liria 0)</li> |
<li>Liria për ta xhiruar programin si të doni, për çfarëdo qëllimi (liria 0)</li> |
64 |
<li>Liria për të studiuar se si punon programi, dhe për ta përshtatur për |
<li>Liria për të studiuar se si punon programi, dhe për ta përshtatur për |
65 |
nevojat tuaja (liria 1). Hyrja në kodin burim është parakusht për këtë.</li> |
nevojat tuaja (liria 1). Hyrja në kodin burim është parakusht për këtë.</li> |
66 |
<li>Liria për të rishpërndarë kopje, që kështu të mund t'i vini në ndihmë |
<li>Liria për të rishpërndarë kopje, që kështu të mund t’i vini në ndihmë |
67 |
fqinjit tuaj (liria 2).</li> |
fqinjit tuaj (liria 2).</li> |
68 |
<li>Liria për të përmirësuar programin, dhe për t'ia dhënë përmirësimet tuaja |
<li>Liria për të përmirësuar programin, dhe për t’ia dhënë përmirësimet tuaja |
69 |
publikut, që kështu të përfitojë tërë bashkësia (liria 3). Hyrja në kodin |
publikut, që kështu të përfitojë tërë bashkësia (liria 3). Hyrja në kodin |
70 |
burim është parakusht për këtë.</li> |
burim është parakusht për këtë.</li> |
71 |
</ul> |
</ul> |
72 |
|
|
73 |
|
<p>Zhvillimet në përdorimin e teknologjisë dhe rrjeteve i kanë bërë këto liri |
74 |
|
<a href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">edhe më të |
75 |
|
rëndësishme tani</a> se sa qenë më 1983-shin.</p> |
76 |
|
|
77 |
|
<p>Sot lëvizja për software të lirë shkon më tej se zhvillimi i sistemit GNU. |
78 |
|
Shihni <a href="https://fsf.org">sajtin e Free Software Foundation-it</a> |
79 |
|
për më tepër të dhëna mbi çka bëjmë, dhe për një listë <a |
80 |
|
href="/help">rrugësh se si mund të ndihmoni</a>.</p> |
81 |
|
|
82 |
|
<h2>Më tepër rreth GNU-së</h2> |
83 |
|
|
84 |
|
<p><a id="More-GNU">GNU</a> është një sistem operativ i ngjashëm me Unix-in. |
85 |
|
Kjo do të thotë që është një grumbull i mjaft programeve: aplikacione, |
86 |
|
librari, mjete zhvilluesi, madje edhe lojëra. Zhvillimi i GNU-së, i nisur |
87 |
|
më Janar të 1984-s, njihet si Projekti GNU. Mjaft nga programet te GNU-ja |
88 |
|
janë hedhur në qarkullim nën kujdestarinë e Projektit GNU; këto i quajmë <a |
89 |
|
href="/software/">paketa GNU</a>.</p> |
90 |
|
|
91 |
|
<p>Emri “GNU” është një akronim rekursiv i “GNU's Not |
92 |
|
Unix.” <a href="/pronunciation/pronunciation.html">“GNU” |
93 |
|
shqiptohet <em>gnu</em></a>, si një rrokje e vetmee, si kur thuhet |
94 |
|
“dru” por duke zëvendësiar the <em>dr</em> me <em>gn</em>.</p> |
95 |
|
|
96 |
|
<p>Programi, që në një sistem të ngjashëm me Unix-in shpërndan burimet e |
97 |
|
makinës dhe komunikon me hardware-in, quhet “kernel”. GNU-ja |
98 |
|
përdoret zakonisht me një kernel të quajtur Linux Kjo ndërthurje përbën <a |
99 |
|
href="/gnu/linux-and-gnu.html"><strong>sistemin operativ |
100 |
|
GNU/Linux</strong></a>. GNU/Linux përdoret nga miliona vetë, edhe pse mjaft |
101 |
|
prej tyre <a href="/gnu/gnu-linux-faq.html">e quajnë gabimisht |
102 |
|
“Linux”</a>.</p> |
103 |
|
|
104 |
|
<p>Kerneli i vetë GNU-së, <a href="/software/hurd/hurd.html">The Hurd</a>, u |
105 |
|
fillua më 1990 (para se të fillohej Linux-i). Vullnetarët vazhdojnë ta |
106 |
|
zhvillojnë Hurd-in ngaqë është projekt teknik interesant.</p> |
107 |
|
|
108 |
|
<p><a href="/gnu/gnu.html">Më tepër të dhëna</a>.</p> |
109 |
|
|
110 |
</div> |
</div> |
111 |
|
|
112 |
<!-- /first-column --> |
<!-- /first-column --> |
113 |
<div class="second-column"> |
<div class="second-column"> |
114 |
|
|
115 |
<p class="button c large"><a href="/distros/free-distros.html">Shkarkojeni GNU-në tani</a></p> |
<p class="button c large"><a href="/distros/free-distros.html">Provojeni GNU/Linux-in!</a></p> |
116 |
|
|
117 |
<div class="emph-box"> |
<div class="emph-box"> |
118 |
|
|
165 |
WIPO-s</a></strong> të ndërrojë emrin dhe misionin e vet.</li> |
WIPO-s</a></strong> të ndërrojë emrin dhe misionin e vet.</li> |
166 |
|
|
167 |
<li>Studentë! <a |
<li>Studentë! <a |
168 |
href="http://www.aful.org/communiques/univ-offers-me-windows">Kërkoni t'ju |
href="http://www.aful.org/communiques/univ-offers-me-windows">Kërkoni t’ju |
169 |
kthehen paratë për leje Microsoft Windows-i të papërdorura</a>.</li> |
kthehen paratë për leje Microsoft Windows-i të papërdorura</a>.</li> |
170 |
|
|
171 |
<li><a href="/server/takeaction.html#directory">Shtoni te Drejtoria e |
<li><a href="/server/takeaction.html#directory">Shtoni te Drejtoria e |
192 |
transkriptim automatik, përudhës PowerVR, dhe gjithashtu zëvendësime me |
transkriptim automatik, përudhës PowerVR, dhe gjithashtu zëvendësime me |
193 |
software të lirë për Skype, librari OpenDWG, dhe Oracle Forms.</p> |
software të lirë për Skype, librari OpenDWG, dhe Oracle Forms.</p> |
194 |
|
|
195 |
<p id="unmaint"><strong>A mund t'i dilni zot një <a |
<p id="unmaint"><strong>A mund t’i dilni zot një <a |
196 |
href="/server/takeaction.html#unmaint">pakete GNU të |
href="/server/takeaction.html#unmaint">pakete GNU të |
197 |
pamirëmbajtur</a>?</strong> |
pamirëmbajtur</a>?</strong> |
198 |
|
|
199 |
<a href="/software/gleem/">gleem</a>, <a |
<a href="/software/gleem/">gleem</a>, <a |
200 |
href="/software/gnukart/">gnukart</a>, <a href="/software/groff/">groff</a>, |
href="/software/gnukart/">gnukart</a>, <a |
201 |
<a href="/software/halifax/">halifax</a>, <a |
href="/software/halifax/">halifax</a>, <a |
202 |
href="/software/jwhois/">jwhois</a>, <a |
href="/software/jwhois/">jwhois</a>, <a |
203 |
href="/software/metahtml/">metahtml</a>, <a |
href="/software/metahtml/">metahtml</a>, <a |
204 |
href="/software/orgadoc/">orgadoc</a>, <a |
href="/software/orgadoc/">orgadoc</a>, <a |
215 |
</div> |
</div> |
216 |
|
|
217 |
<!-- /highlight-para --> |
<!-- /highlight-para --> |
218 |
|
<div class="translators-notes"> |
219 |
|
|
220 |
|
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> |
221 |
|
</div> |
222 |
</div> |
</div> |
223 |
|
|
224 |
<!-- for id="content", starts in the include above --> |
<!-- for id="content", starts in the include above --> |
228 |
href="http://www.fsfla.org/">Amerikën Latine</a> dhe <a |
href="http://www.fsfla.org/">Amerikën Latine</a> dhe <a |
229 |
href="http://fsf.org.in/">Indi</a>.</p> |
href="http://fsf.org.in/">Indi</a>.</p> |
230 |
|
|
231 |
<div id="fs-gang"> |
<!--#include virtual="/server/fs-gang.sq.html" --> |
|
<div class="img-container"> |
|
|
<a href="http://www.fsf.org/working-together/gang">meet the free software |
|
|
gang<img src="/graphics/fs-gang.png" alt="[FS gang]"/></a> |
|
|
</div> |
|
|
|
|
|
<!-- /img-container --> |
|
|
<div style="font-size: small;"> |
|
|
|
|
|
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> |
|
|
</div> |
|
|
</div> |
|
|
|
|
|
<!-- /fs-gang --> |
|
232 |
<div id="footer"> |
<div id="footer"> |
233 |
|
|
234 |
<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to |
<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to |
235 |
files generated as part of manuals) on the GNU web server should |
files generated as part of manuals) on the GNU web server should |
236 |
be under CC BY-ND 3.0 US. Please do NOT change or remove this |
be under CC BY-ND 4.0. Please do NOT change or remove this |
237 |
without talking with the webmasters or licensing team first. |
without talking with the webmasters or licensing team first. |
238 |
Please make sure the copyright date is consistent with the |
Please make sure the copyright date is consistent with the |
239 |
document. For web pages, it is ok to list just the latest year the |
document. For web pages, it is ok to list just the latest year the |
248 |
There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers |
There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers |
249 |
Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> |
Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> |
250 |
<p>Të drejta kopjimi © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, |
<p>Të drejta kopjimi © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, |
251 |
2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 <a |
2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015 <a |
252 |
href="http://www.fsf.org">Free Software Foundation</a>, Inc.</p> |
href="http://www.fsf.org">Free Software Foundation</a>, Inc.</p> |
253 |
|
|
254 |
<p>Kjo faqe mund të përdoret sipas një lcence <a rel="license" |
<p>This page is licensed under a <a rel="license" |
255 |
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/">Creative Commons |
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/">Creative Commons |
256 |
Attribution-NoDerivs 3.0 United States License</a>.</p> |
Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a>.</p> |
257 |
|
|
258 |
<!--#include virtual="/server/bottom-notes.sq.html" --> |
<!--#include virtual="/server/bottom-notes.sq.html" --> |
259 |
<div class="translators-credits"> |
<div class="translators-credits"> |
261 |
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> |
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> |
262 |
</div> |
</div> |
263 |
|
|
264 |
|
<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> |
|
<p></p><p class="unprintable"><!-- timestamp start --> |
|
265 |
U përditësua më: |
U përditësua më: |
266 |
|
|
267 |
$Date$ |
$Date$ |