1 |
<!--#set var="PO_FILE" |
2 |
value='<a href="/gnu/po/gnu-history.pl.po"> |
3 |
https://www.gnu.org/gnu/po/gnu-history.pl.po</a>' |
4 |
--><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/gnu/gnu-history.html" |
5 |
--><!--#set var="DIFF_FILE" value="/gnu/po/gnu-history.pl-diff.html" |
6 |
--><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2017-06-16" --> |
7 |
|
8 |
<!--#include virtual="/server/header.pl.html" --> |
9 |
<!-- Parent-Version: 1.77 --> |
10 |
|
11 |
<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> |
12 |
<title>Przegląd Systemu GNU - Projekt GNU - Fundacja Wolnego Oprogramowania (FSF)</title> |
13 |
<meta name="Keywords" content="GNU, Projekt GNU, FSF, Wolne Oprogramowanie, Fundacja Wolnego |
14 |
Oprogramowania, Historia" /> |
15 |
|
16 |
<!--#include virtual="/gnu/po/gnu-history.translist" --> |
17 |
<!--#include virtual="/server/banner.pl.html" --> |
18 |
<!--#include virtual="/server/outdated.pl.html" --> |
19 |
<h2>Przegląd Systemu GNU</h2> |
20 |
|
21 |
<p> |
22 |
System operacyjny GNU to kompletny wolny system operacyjny zgodny |
23 |
z Uniksem. Nazwa GNU oznacza „GNU to Nie Unix” (GNU's Not |
24 |
Unix). <a href="/gnu/initial-announcement.html">Pierwsze ogłoszenie</a>, o |
25 |
rozpoczęciu prac nad GNU, napisał <a |
26 |
href="http://www.stallman.org/">Richard Stallman</a> we wrześniu 1983 |
27 |
roku. Dłuższą jego wersję, noszącą nazwę <a |
28 |
href="/gnu/manifesto.html">Manifestu GNU</a>, opublikowano w marcu |
29 |
1985. Manifest GNU został przetłumaczony na kilkanaście <a |
30 |
href="/gnu/manifesto.html#translations">innych języków</a>.</p> |
31 |
|
32 |
<p> |
33 |
Nazwę „GNU” wybrano, gdyż spełniła parę warunków na raz: |
34 |
po pierwsze, jest rekurencyjnym akronimem określenia „GNU's Not |
35 |
Unix”, po drugie, ponieważ naprawdę istnieje takie słowo, |
36 |
i po trzecie – zabawnie brzmi (również w <a |
37 |
href="http://www.poppyfields.net/poppy/songs/gnu.html">piosence</a>).</p> |
38 |
|
39 |
<p> |
40 |
Słowo „free” w określeniu „free software” |
41 |
odnosi się do <a href="/philosophy/free-sw.html">wolności</a>, nie |
42 |
ceny. Można zapłacić za oprogramowanie GNU lub nie. Tak |
43 |
czy inaczej, oprogramowanie to wiąże się z czterema szczególnymi |
44 |
aspektami wolności. Pierwszy polega na uruchamianiu oprogramowania |
45 |
w dowolny sposób, jaki tylko zapragniemy. Drugi polega na tym, |
46 |
że mamy swobodę kopiowania, możemy je rozdawać przyjaciołom |
47 |
i współpracownikom. Trzeci natomiast polega na tym, |
48 |
że mamy swobodę zmieniania programu według własnych upodobań dzięki |
49 |
pełnemu dostępowi do kodu źródłowego. Czwarty i ostatni to |
50 |
swoboda dystrybucji ulepszonych wersji, dzięki czemu pomaga się tworzyć |
51 |
wspólnotę. (Jeśli dystrybuuje się oprogramowanie GNU, można pobierać opłaty |
52 |
za akt fizycznego przekazania; można też je rozdawać za darmo.)</p> |
53 |
|
54 |
<p> |
55 |
Przedsięwzięcie utworzenia systemu GNU nosi nazwę „Projekt |
56 |
GNU”. Projekt GNU został zapoczątkowany w 1983 roku jako próba |
57 |
wskrzeszenia ducha współpracy, obecnego we wspólnocie komputerowej |
58 |
w jej wcześniejszych dniach – jako próba ponownego umożliwienia |
59 |
współpracy, mogącej zaistnieć dzięki usunięciu przeszkód na drodze |
60 |
do współpracy, które ustanowili właściciele oprogramowania prawnie |
61 |
zastrzeżonego.</p> |
62 |
|
63 |
<p> |
64 |
W 1971, kiedy Richard Stallman rozpoczął pracę w MIT, pracował |
65 |
z grupą osób, które używały wyłącznie <a |
66 |
href="/philosophy/free-sw.html">wolnego oprogramowania</a>. Oprogramowanie |
67 |
to dystrybuowały często nawet firmy komputerowe. Programiści mieli wolność |
68 |
współpracy – i często współpracowali ze sobą.</p> |
69 |
|
70 |
<p> |
71 |
Kiedy nadeszły lata osiemdziesiąte, niemal całe oprogramowanie było już <a |
72 |
href="/philosophy/categories.html#ProprietarySoftware">prawnie |
73 |
zastrzeżone</a>, co oznacza, że miało właścicieli, którzy zabraniali |
74 |
i nie dopuszczali do współpracy |
75 |
użytkowników. Dlatego powstanie projektu GNU stało się koniecznością.</p> |
76 |
|
77 |
<p> |
78 |
Każdy komputer potrzebuje systemu operacyjnego; jeśli nie istnieje wolny |
79 |
system operacyjny, nie można nawet zacząć używać komputera nie korzystając |
80 |
z oprogramowania prawnie zastrzeżonego. Tak więc pierwszym |
81 |
elementem w planie przygotowania wolnego oprogramowania musiał stać się |
82 |
wolny system operacyjny.</p> |
83 |
|
84 |
<p> |
85 |
Zdecydowaliśmy, że ten system operacyjny będzie zgodny z Uniksem, |
86 |
ponieważ projekt tego systemu okazał się sprawdzony i przenośny, |
87 |
zaś wspomniana kompatybilność ułatwia użytkownikom Uniksa przejście |
88 |
na GNU.</p> |
89 |
|
90 |
<p> |
91 |
System operacyjny typu uniksowego zawiera jądro, kompilatory, edytory, |
92 |
narzędzia do formatowania tekstu, programy do obsługi poczty, |
93 |
graficzny interfejs, biblioteki oprogramowania, gry i wiele innych |
94 |
rzeczy. Widać więc, że napisanie systemu operacyjnego to ogromne |
95 |
zadanie. Zaczęliśmy w styczniu 1984. <a href="http://fsf.org/">Fundację |
96 |
Wolnego Oprogramowania (FSF)</a> założono w październiku 1985, |
97 |
początkowo w celu zbierania środków na rozwój GNU.</p> |
98 |
|
99 |
<p>Wraz z nadejściem lat dziewięćdziesiątych znaleźliśmy |
100 |
lub napisaliśmy wszystkie główne składniki systemu oprócz jednego |
101 |
– jądra. Wtedy, w 1991, Linus Torvalds napisał Linuksa, jądro |
102 |
typu uniksowego, i uczynił je w 1992 roku wolnym |
103 |
oprogramowaniem. Dzięki połączeniu Linuksa z niemal gotowym systemem |
104 |
GNU uzyskaliśmy kompletny system operacyjny – system |
105 |
GNU/Linux. Szacuje się, że dziesiątki milionów ludzi używa dziś <a |
106 |
href="/distros">systemów GNU/Linux</a>. Główna wersja Linuksa obecnie |
107 |
zawiera niewolną część oprogramowania. Działacze wolnego oprogramowania |
108 |
zarządzają obecnie zmodyfikowaną i wolną wersją Linuksa nazwaną <a |
109 |
href="http://directory.fsf.org/project/linux"> Linux-libre</a>.)</p> |
110 |
|
111 |
<p> |
112 |
Projekt GNU nie ogranicza się jednak do samego systemu |
113 |
operacyjnego. Chcemy zapewniać całą gamę oprogramowania, jakiego tylko życzą |
114 |
sobie użytkownicy. Są to między innymi aplikacje. W naszym <a |
115 |
href="/directory">Katalogu Wolnego Oprogramowania</a> można znaleźć wiele |
116 |
wolnych programów użytkowych.</p> |
117 |
|
118 |
<p> |
119 |
Chcemy zapewnić oprogramowanie dla użytkowników, którzy nie są ekspertami |
120 |
od komputerów. Dlatego pracujemy nad <a |
121 |
href="http://www.gnome.org/">pulpitem graficznym(zwanym GNOME)</a>, |
122 |
aby ułatwić początkującym korzystanie z systemu GNU.</p> |
123 |
|
124 |
<p>Chcemy również zapewnić gry i inne programy dostarczające |
125 |
rozrywki. Niektóre <a |
126 |
href="http://directory.fsf.org/wiki/Category/Game">wolne gry</a> są już |
127 |
dostępne.</p> |
128 |
|
129 |
<p> |
130 |
Jakie są ograniczenia wolnego oprogramowania? Nie ma żadnych ograniczeń, |
131 |
oprócz tych, które tworzy <a |
132 |
href="/philosophy/fighting-software-patents.html">prawo, np. system |
133 |
patentowy, który całkowicie blokuje rozwój wolnego |
134 |
oprogramowania</a>. Ostatecznym celem jest dostarczenie wolnego |
135 |
oprogramowania służącego do wykonywania codziennych czynności, które |
136 |
będzie chciał wykonać użytkownik – w ten sposób oprogramowanie |
137 |
prawnie zastrzeżone stanie się przestarzałe.</p> |
138 |
|
139 |
|
140 |
<div class="translators-notes"> |
141 |
|
142 |
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> |
143 |
</div> |
144 |
</div> |
145 |
|
146 |
<!-- for id="content", starts in the include above --> |
147 |
<!--#include virtual="/server/footer.pl.html" --> |
148 |
<div id="footer"> |
149 |
<div class="unprintable"> |
150 |
|
151 |
<p>Wszelkie pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres <a |
152 |
href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Inne metody kontaktu |
153 |
z FSF można znaleźć na stronie <a |
154 |
href="/contact/contact.html">kontakt</a> <br /> Informacje o niedziałających |
155 |
odnośnikach oraz inne poprawki (lub propozycje) prosimy wysyłać |
156 |
na adres <a |
157 |
href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p> |
158 |
|
159 |
<p> |
160 |
<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, |
161 |
replace it with the translation of these two: |
162 |
|
163 |
We work hard and do our best to provide accurate, good quality |
164 |
translations. However, we are not exempt from imperfection. |
165 |
Please send your comments and general suggestions in this regard |
166 |
to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> |
167 |
|
168 |
<web-translators@gnu.org></a>.</p> |
169 |
|
170 |
<p>For information on coordinating and submitting translations of |
171 |
our web pages, see <a |
172 |
href="/server/standards/README.translations.html">Translations |
173 |
README</a>. --> |
174 |
Staramy się, aby tłumaczenia były wierne i wysokiej jakości, |
175 |
ale nie jesteśmy zwolnieni z niedoskonałości. Komentarze odnośnie |
176 |
tłumaczenia polskiego oraz zgłoszenia dotyczące chęci współpracy |
177 |
w tłumaczeniu prosimy kierować na adres <a |
178 |
href="mailto:www-pl-trans@gnu.org">www-pl-trans@gnu.org</a>. <br /> Więcej |
179 |
informacji na temat koordynacji oraz zgłaszania propozycji |
180 |
tłumaczeń artykułów znajdziecie na <a |
181 |
href="/server/standards/README.translations.html">stronie tłumaczeń</a>.</p> |
182 |
</div> |
183 |
|
184 |
<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to |
185 |
files generated as part of manuals) on the GNU web server should |
186 |
be under CC BY-ND 3.0 US. Please do NOT change or remove this |
187 |
without talking with the webmasters or licensing team first. |
188 |
Please make sure the copyright date is consistent with the |
189 |
document. For web pages, it is ok to list just the latest year the |
190 |
document was modified, or published. |
191 |
|
192 |
If you wish to list earlier years, that is ok too. |
193 |
Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying |
194 |
years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable |
195 |
year, i.e., a year in which the document was published (including |
196 |
being publicly visible on the web or in a revision control system). |
197 |
|
198 |
There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers |
199 |
Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> |
200 |
<p>Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2001, 2002, 2003, 2005, 2007, 2009, |
201 |
2012, 2014 Free Software Foundation, Inc.</p> |
202 |
|
203 |
<p>Ta strona jest dostępna na <a rel="license" |
204 |
href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/">licencji Creative |
205 |
Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Stany Zjednoczone</a>.</p> |
206 |
|
207 |
<!--#include virtual="/server/bottom-notes.pl.html" --> |
208 |
<div class="translators-credits"> |
209 |
|
210 |
<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> |
211 |
Tłumaczenie: Wojciech Kotwica 2001; poprawki: Wojciech Kotwica 2001, 2002, |
212 |
2003, 2004, 2005, 2006, Marcin Wolak 2010, 2011, 2012.</div> |
213 |
|
214 |
<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> |
215 |
Aktualizowane: |
216 |
|
217 |
$Date: 2017/08/15 07:01:01 $ |
218 |
|
219 |
<!-- timestamp end --> |
220 |
</p> |
221 |
</div> |
222 |
</div> |
223 |
</body> |
224 |
</html> |