| 1 |
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 3.2 Final//EN"> |
| 2 |
<HTML> |
| 3 |
<HEAD> |
| 4 |
<TITLE>Przegląd projektu GNU |
| 5 |
- Free Software Foundation (FSF)</TITLE> |
| 6 |
<META http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> |
| 7 |
<META http-equiv="Content-Language" content="pl"> |
| 8 |
<LINK REV="made" HREF="mailto:webmasters@www.gnu.org"> |
| 9 |
<LINK REV="translated" HREF="mailto:web-translators-pl@www.gnu.org"> |
| 10 |
<!-- transl.: arturs , modif. wkotwica --> |
| 11 |
|
| 12 |
<META HTML-EQUIV="Keywords" |
| 13 |
CONTENT="GNU, GNU Project, FSF, Free Software, Free Software Foundation, |
| 14 |
History"> |
| 15 |
</HEAD> |
| 16 |
<BODY BGCOLOR="#FFFFFF" TEXT="#000000" LINK="#1F00FF" ALINK="#FF0000" VLINK="#9900DD"> |
| 17 |
<H3>Przegląd projektu GNU</H3> |
| 18 |
|
| 19 |
<A HREF="/graphics/whatsgnu.pl.html"> |
| 20 |
<IMG SRC="/graphics/whats-gnu-sm.jpg" |
| 21 |
ALT=" [rysunek Czym jest GNU] " |
| 22 |
WIDTH="125" HEIGHT="120"></A> |
| 23 |
|
| 24 |
[ |
| 25 |
<!-- Please keep this list alphabetical --> |
| 26 |
<!-- PLEASE UPDATE THE LIST AT THE BOTTOM (OR TOP) OF THE PAGE TOO! --> |
| 27 |
<A HREF="/gnu/gnu-history.html">Angielski</A> |
| 28 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.cn.html">Chiński (uproszczony)</A> |
| 29 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.zh.html">Chiński (tradycyjny)</A> |
| 30 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.cs.html">Czeski</A> |
| 31 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.fr.html">Francuski</A> |
| 32 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.es.html">Hiszpański</A> |
| 33 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.id.html">Indonezyjski</A> |
| 34 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.ja.html">Japoński</A> |
| 35 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.ca.html">Kataloński</A> |
| 36 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.ko.html">Koreański</A> |
| 37 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.pl.html">Polski</A> |
| 38 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.pt.html">Portugalski</A> |
| 39 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.sv.html">Szwedzki</A> |
| 40 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.it.html">Włoski</A> |
| 41 |
<!-- Please keep this list alphabetical --> |
| 42 |
<!-- PLEASE UPDATE THE LIST AT THE BOTTOM (OR TOP) OF THE PAGE TOO! --> |
| 43 |
] |
| 44 |
|
| 45 |
<P> |
| 46 |
|
| 47 |
W Projekcie GNU skonstruowano kompletny wolny system operacyjny zgodny |
| 48 |
z Uniksem, który został nazwany ,,GNU'' (GNU's Not Unix - GNU to nie Unix). |
| 49 |
Pierwszy dokument dotyczący projektu GNU autorstwa |
| 50 |
<A HREF="http://www.stallman.org/">Richarda Stallmana</A> |
| 51 |
nazywa się <A HREF="/gnu/manifesto.pl.html">Manifestem GNU |
| 52 |
(31k znaków)</A> i został przetłumaczony na |
| 53 |
<A HREF="/gnu/manifesto.pl.html#translations">inne języki</A>. |
| 54 |
Nazwę GNU wybrano, gdyż spełniła parę warunków na raz: po pierwsze, |
| 55 |
jest rekurencyjnym akronimem określenia ,,GNU's Not Unix'', po drugie, |
| 56 |
ponieważ naprawdę istnieje takie słowo, i po trzecie - zabawnie brzmi |
| 57 |
(również w <A |
| 58 |
HREF="http://www.poppyfields.net/poppy/songs/gnu.html">piosence</A>). |
| 59 |
Dysponujemy także <A HREF="/gnu/initial-announcement.pl.html">pierwszym |
| 60 |
ogłoszeniem</A> projektu GNU, napisanym w 1983 roku. |
| 61 |
|
| 62 |
<P> |
| 63 |
|
| 64 |
Słowo ,,free'' (=wolny) odnosi się do <A |
| 65 |
HREF="/philosophy/free-sw.pl.html">wolności</A>, nie |
| 66 |
ceny. Można zapłacić za oprogramowanie GNU lub nie. Tak czy inaczej, |
| 67 |
oprogramowanie to wiąże się z trzema szczególnymi aspektami wolności. |
| 68 |
Pierwszy polega na tym, że mamy swobodę kopiowania, możemy je rozdawać |
| 69 |
przyjaciołom i współpracownikom. Drugi polega na tym, że mamy swobodę |
| 70 |
zmieniania programu według własnych upodobań dzięki pełnemu dostępowi |
| 71 |
do kodu źródłowego. Trzeci zaś to swoboda dystrybucji ulepszonych wersji, |
| 72 |
dzięki czemu pomaga się tworzyć wspólnotę. (Jeśli dystrybuuje się |
| 73 |
oprogramowanie GNU, można pobierać opłaty za akt fizycznego przekazania; |
| 74 |
można też je rozdawać za darmo.) |
| 75 |
|
| 76 |
<P> |
| 77 |
|
| 78 |
Projekt GNU został zapoczątkowany w 1983 roku jako próba wskrzeszenia |
| 79 |
ducha współpracy, obecnego we wspólnocie komputerowej w jej wcześniejszych |
| 80 |
dniach -- jako próba ponownego umożliwienia współpracy, mogącej zaistnieć |
| 81 |
dzięki usunięciu przeszkód na drodze do współpracy, które ustanowili |
| 82 |
właściciele oprogramowania prawnie zastrzeżonego. |
| 83 |
|
| 84 |
<P> |
| 85 |
|
| 86 |
W 1971, kiedy Richard Stallman rozpoczął pracę w MIT, pracował z grupą osób, |
| 87 |
które używały wyłącznie <A HREF="/philosophy/free-sw.pl.html">wolnego |
| 88 |
oprogramowania</A>. Oprogramowanie to dystrybuowały często nawet firmy |
| 89 |
komputerowe. Programiści mieli wolność współpracy -- i często współpracowali |
| 90 |
ze sobą. |
| 91 |
|
| 92 |
<P> |
| 93 |
|
| 94 |
Kiedy nadeszły lata osiemdziesiąte, niemal całe oprogramowanie było już |
| 95 |
<A HREF="/philosophy/categories.pl.html#ProprietarySoftware">prawnie |
| 96 |
zastrzeżone (18k znaków)</A>, co oznacza, że miało właścicieli, |
| 97 |
którzy zabraniali i nie dopuszczali do współpracy użytkowników. Dlatego |
| 98 |
powstanie projektu GNU stało się koniecznością. |
| 99 |
|
| 100 |
<P> |
| 101 |
|
| 102 |
Każdy komputer potrzebuje systemu operacyjnego; jeśli nie istnieje |
| 103 |
wolny system operacyjny, nie można nawet zacząć używać komputera nie |
| 104 |
korzystając z oprogramowania prawnie zastrzeżonego. Tak więc pierwszym |
| 105 |
elementem w planie przygotowania wolnego oprogramowania stał się |
| 106 |
wolny system operacyjny. |
| 107 |
|
| 108 |
<P> |
| 109 |
|
| 110 |
System operacyjny to nie samo jądro; zawiera również kompilatory, edytory, |
| 111 |
narzędzia do formatowania tekstu, programy do obsługi poczty i wiele |
| 112 |
innych rzeczy. Widać więc, że napisanie systemu operacyjnego do ogromne |
| 113 |
zadanie -- zajęło ono wiele lat. |
| 114 |
|
| 115 |
<P> |
| 116 |
|
| 117 |
Zdecydowaliśmy, że ten system operacyjny będzie zgodny z Uniksem, |
| 118 |
ponieważ projekt tego systemu okazał się sprawdzony i przenośny, |
| 119 |
zaś wspomniana kompatybilność ułatwia użytkownikom Uniksa przejście na |
| 120 |
GNU. |
| 121 |
|
| 122 |
<P> |
| 123 |
|
| 124 |
Pierwotny cel -- zbudowania uniksowego systemu operacyjnego -- został |
| 125 |
osiągnięty. Wraz z nadejściem lat dziewięćdziesiątych znaleźliśmy lub |
| 126 |
napisaliśmy wszystkie główne składniki systemu oprócz jądra. Wtedy właśnie |
| 127 |
Linus Torvalds zaczął rozwijać Linuksa - wolne jądro. Dzięki połączeniu |
| 128 |
Linuksa z niemal gotowym systemem GNU uzyskaliśmy kompletny system operacyjny, |
| 129 |
oparty na GNU/Linuksie. Szacuje się, że setki tysięcy ludzi używa dziś |
| 130 |
systemów GNU opartych na Linuksie, takich jak Slackware, Debian, Red Hat |
| 131 |
i inne. |
| 132 |
|
| 133 |
<P> |
| 134 |
Projekt GNU nie ogranicza się jednak do systemów operacyjnych. Chcemy |
| 135 |
zapewniać całą gamę oprogramowania, jakiego tylko życzą sobie użytkownicy. |
| 136 |
Są to między innymi aplikacje; dysponujemy już arkuszem kalkulacyjnym; |
| 137 |
w ciągu najbliższych lat mamy nadzieję przekształcić GNU Emacsa w system |
| 138 |
DTP z interfejsem WYSIWYG. |
| 139 |
|
| 140 |
<P> |
| 141 |
Chcemy zapewnić oprogramowanie dla użytkowników, którzy nie są |
| 142 |
ekspertami od komputerów. Dlatego pracujemy teraz nad <A |
| 143 |
HREF="http://www.gnome.org/">pulpitem z ikonami</A> wykorzystującym |
| 144 |
drag-and-drop, aby pomóc początkującym korzystać z systemu GNU. |
| 145 |
|
| 146 |
<P> |
| 147 |
Chcemy również zapewnić gry i inne programy dostarczające rozrywki. |
| 148 |
Niektóre wolne gry są już dostępne. |
| 149 |
<P> |
| 150 |
|
| 151 |
Jakie są ograniczenia wolnego oprogramowania? Nie ma żadnych ograniczeń, |
| 152 |
oprócz tych, które tworzy prawo, np. system patentowy, który całkowicie |
| 153 |
blokuje rozwój wolnego oprogramowania. Ostatecznym cel zostanie osiągnięty |
| 154 |
wtedy, kiedy wolne oprogramowanie będzie spełniało wszystkie zadania, |
| 155 |
o których pomyśli użytkownik - w ten sposób oprogramowanie prawnie |
| 156 |
zastrzeżone stanie się przestarzałe. |
| 157 |
|
| 158 |
<P> |
| 159 |
|
| 160 |
<HR> |
| 161 |
[ |
| 162 |
<!-- Please keep this list alphabetical --> |
| 163 |
<!-- PLEASE UPDATE THE LIST AT THE BOTTOM (OR TOP) OF THE PAGE TOO! --> |
| 164 |
<A HREF="/gnu/gnu-history.html">Angielski</A> |
| 165 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.cn.html">Chiński (uproszczony)</A> |
| 166 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.zh.html">Chiński (tradycyjny)</A> |
| 167 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.cs.html">Czeski</A> |
| 168 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.fr.html">Francuski</A> |
| 169 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.es.html">Hiszpański</A> |
| 170 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.id.html">Indonezyjski</A> |
| 171 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.ja.html">Japoński</A> |
| 172 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.ca.html">Kataloński</A> |
| 173 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.ko.html">Koreański</A> |
| 174 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.pl.html">Polski</A> |
| 175 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.pt.html">Portugalski</A> |
| 176 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.sv.html">Szwedzki</A> |
| 177 |
| <A HREF="/gnu/gnu-history.it.html">Włoski</A> |
| 178 |
<!-- Please keep this list alphabetical --> |
| 179 |
<!-- PLEASE UPDATE THE LIST AT THE BOTTOM (OR TOP) OF THE PAGE TOO! --> |
| 180 |
] |
| 181 |
<P> |
| 182 |
|
| 183 |
Powrót do <A href="/home.pl.html">strony głównej GNU</A>. |
| 184 |
<P> |
| 185 |
Pytania dotyczące GNU i FSF prosimy kierować na adres |
| 186 |
<A href="mailto:gnu@gnu.org"><EM>gnu@gnu.org</EM></A>. |
| 187 |
Istnieją także |
| 188 |
<A href="/home.pl.html#ContactInfo">inne sposoby skontaktowania się</A> z FSF. |
| 189 |
<P> |
| 190 |
Uwagi dotyczące naszych stron internetowych prosimy wysyłać na adres |
| 191 |
<A href="mailto:webmasters@www.gnu.org"><EM>webmasters@www.gnu.org</EM></A>, |
| 192 |
natomiast inne pytania na adres |
| 193 |
<A href="mailto:gnu@gnu.org"><EM>gnu@gnu.org</EM></A>. |
| 194 |
<P> |
| 195 |
Tłumaczenie: <A HREF="/server/standards/README.Polish-translation.pl.html"> |
| 196 |
<EM>Grupa tłumaczy witryny Projektu GNU</EM></A> |
| 197 |
(<A HREF="mailto:web-translators-pl@gnu.org"><EM>web-translators-pl@gnu.org</EM></A>). |
| 198 |
<P> |
| 199 |
Copyright (C) 1996, 1997, 1998, 1999, 2001, 2002, 2003, Free Software |
| 200 |
Foundation, Inc., 59 Temple Place - Suite 330, Boston, MA 02111, USA |
| 201 |
<P> |
| 202 |
Verbatim copying and distribution of this entire article is |
| 203 |
permitted in any medium, provided this notice is preserved. |
| 204 |
<P> |
| 205 |
Zezwala się na dosłowne kopiowanie i rozpowszechnianie całości tego tekstu |
| 206 |
dowolnym sposobem, pod warunkiem zachowania niniejszego zezwolenia. |
| 207 |
<P> |
| 208 |
Aktualizowane: |
| 209 |
<!-- hhmts start --> |
| 210 |
$Date: 2003/07/07 09:26:02 $ $Author: wkotwica $ |
| 211 |
<!-- hhmts end --> |
| 212 |
<HR> |
| 213 |
</BODY> |
| 214 |
</HTML> |