Dil egitimi konusu gercekten beni dusunduren tek konu diyebilirim. Benim gibi yurt disinda dogum yapanlarin en buyuk sorunu sanirsam. Bu konuda cok kitap karistirdim, her kafadan bir ses cikiyor diyebilirim.
Oncelikle yurt disindaki annelerin baslica hatalarindan bahsetmek istiyorum ;
1) Kendisi dili az biliyordur. Cocuguyla o ulkenin dilini konusmaya calisir, dili gelissin diye. Cunku en guzel yoldur pratik yapmak icin.
2) Bazi annelerde duydum, ve katiyen dogru degildir. Cocugumla ingilizce ya da fransizca konusuyorum cunku okula basladiginda kendini dislanmis hissetmesin. BOYLE BIR DURUM YOKTUR. Cocuk isterse 11-12 yasinda o ulkenin dilini ogrenmeye baslasin, aksansiz konusur. Kaldiki 6 yasinda okula baslayan bir cocuk 4-5 ayda dili cozer.
3) Asagilik kompleksine girip cocugunu Turk camiasina sokmayanlarda var tabi.
Ornekler :
- Paris'te dil dersleri alirken Ozan isimli bir cocuk (30 yaslarindaydi ) bana gonullu hocalik yapiyordu. Kendisi 6 yaslarinda Fransaya gitmis ailesiyle, annesi fransizca ogrenmek icin onunla hic turkce konusmamis.
Sonuc : Ne o fransizca ogrendi ne de ben turkce (Ozan ).
- Burada ki komsumuzun kizi 4 yasinda. Normalde 4 yasinda bir cocuk bulbul gibi konusmali. Cocuga bebeklikten itibaren hem turkce, hem kurtce hemde ingilizce konusmuslar. Sistematik bir sekilde degil ama oyle gelisi guzel.
Sonuc : Turkceyi ve kurtceyi anliyor. Kurtceyi hic konusmuyor bir iki kelime disinda, turkceside benimle gelisti, ama ingilizce aksanli turkce konusuyor. Ingilizcesi perfect.
-Yegenim Achilles, 4 bucuk yasinda, turkcesi cok duzgun, gecen 8 aydan beri krese basladi, fransizcasida super. Sanliydi cunku krese gec basladi, cevresinde sadece turkce konusuyorlardi, televizyon hersey turkceydi. Ama fransizca konusmayi seciyor simdi.
-Uzaklardan kuzenim (adini unuttum ) almanyaya gelin gitti, Fransa'da dogup buyudu. Evlendigi adamda Almanya'da dogmus. Kiz cocuklarla sadece fransizca konusuyordu, baba sadece turkce, kresdede almanca.
Sonuc: 3 dilide konusuyorlar, anliyorlar, fransizcalari ve almanlari ana dil seviyesinde. Sanirim annenin daha cok cocuklarla olmasindan dolayi.
Tasalar, eksiklikler :
- Cihan'in ana dilini ogrenmesi en buyuk isteyim. Bu yazdiklarimi, ona hamileyken 6.haftadan itibaren tuttugum gunlugu okumasini, hislerimi anlamasini cok istiyorum. Ama cevremde o kadar cok ornek varki, cocuk ana dilini iyi ogrenemiyor.
- Hadi Paris'te olsak cok sansli olacakti. Dernekler vardi, turkce derslere katilirdi. Ama burada boyle birsey yok. Tek tesellim Vahap'in ogretmen olmasi. Yani Turkiye'deyken. Cihan'a Turkce okuma ve yazmayi Vahap ogretmeli.
- Aradaslarimin cocuklarindan hic biri ne okuyor ne de yaziyor.
- Ve tabi diger hussusta cagimizin kadina dayattiklari : oku, adam ol, para kazan, kocana bagimli kalma... Vahap okadar kiziyorki bu dusunceye, insan okumak istedigi icin okumali, kocana bagimli olma kendi parani kazan, bencillik olarak goruyor. Senin okumani maslek sahibi olmani tabiyki isterim diyor, ama ben hayatimi paylastigim bir insanin bu zihniyette olmasini istemem diyor. Hatta daha ileriye gidiyor, ve diyorki, toplumumuzda erkek calisir evini gecindirir. Bati da bu olay yoktur. Kadin da calismali. Tek ortak paylastiklari sey yataklaridir. Hesap numaralari dahi ayri.
Ozellikle Kanada'ya evlenipte gelen, ve burada meslek egitimi alip para kazanmaya baslayan kadinlarda degisim farkettigini soyledi. Kocalarini kucuk gormeye basliyorlarmis. Benim param senin paran ayrimina giriyorlarmis. Yine konuyu dagittim. Tamam kaldigim yerden alayim, iste bu nedenle Cihan'i daha bebekken krese verecegiz. Ve gunun buyuk bir cogunlugunu orada gecircegi icin, ingilizceyi cok kucukken konusacaklar yaninda.
Gelelim ikinci mevzuya, Cihan fransizca da ogrensin istiyorum. Gercekten guzel bir dil, hele Kanada'da fransizca bilmek bir ayricalik. Mesela bizim fransiz fakultesinden mezun olup ogretmenlik yapanlar alberta universitesinin ingilizce bolumunden mezun olup ogretmenlik yapanlardan daha fazlaymis oran olarak.
Simdi Cihan'la sadece turkce konusuyoruz. Ona hikaye okkudugumda fransizca okuyorum. Ama cok slk degil. kulak dolgunlugu olsun diye. Asla iki dili karistirim soylemiyorum. Mesela je t'aime askim ( seni seviyorum askim ) tarzinda. Ama izlenimim dogru mu emin degilim.
Ve tabi Cihan'in generation'u kotu bir generation oldu ( ben bile dogru durust yazamiyorken cocuga nasil duzgun konusmasini ogretecegim) . Su anda Almanya'da ki kuzenlerimin 4 cocuklari var, Fransa'dakinin Achilles ve ikinci yolda. Ve Cihan. Dusunsenize uc farkli dil. Almanyadakilerin turkcelerinden emin degilim cunku kuzenlerim orada dogup buyuduler. Onlar icin almanca ana dil. Simdi bu cocuklar yarin obur gun bir araya geldiklerinde hangi dili konusacaklar. Cihan cok sansli ingilizce evrensel bir dil oldu :) Turkce konusmalilar tabi...
Neyse cok uzattim.
Herturlu fikre acigim. Deneyimlerinizi yasadiklarinizi paylasabilirsiniz.